Σελίδες

Δευτέρα 12 Αυγούστου 2013

Λ Ε Σ Β Ο Σ ΣΕ ΠΛΗΡΗ ΕΓΚΑΤΑΛΕΙΨΗ ΤΟ ΚΟΚΚΙΝΟ ΝΗΣΙ ΤΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ!

Λ Ε Σ Β Ο Σ
ΣΕ ΠΛΗΡΗ ΕΓΚΑΤΑΛΕΙΨΗ ΤΟ ΚΟΚΚΙΝΟ ΝΗΣΙ ΤΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ!

"Πας τα "Μπλόκια" θα σταθούμι/ να
μας φα το ξιροβόρ./
Μο φακίρδις να μη δούμι/ τσι
φασίστις ιμουβόρ".

ΒΗΧΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ
Ρεπορτάζ Δημοσιεύθηκε στη ΝΕΑ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ στις 23 Ιουνίου 2001

Η Μυτιλήνη, το κόκκινο νησί του Αιγαίου, είναι το μοναδικό νησί του Αιγαίου που κρατήθηκε στη Γερμανοϊταλική Κατοχή ολότερα ΕΑΜικό. Αυτό φυσικά δεν άρεσε καθόλου στη μαύρη αντίδραση. Ετσι, τα Χριστούγεννα του 1944, ο Λεσβιακός Λαός κατέβηκε στα "Μπλόκια", όπως μάς λέει και ο Αγιασιώτης ποιητής Στρατής Αναστασέλης και απέτρεψε την απόβαση των "μαύρων" που διοικούσε ο Turubull κι ο Σκόμπι απ΄ την Αθήνα.
Aυτά συνέβησαν τότε, το 1944. Σήμερα η αντεργατική - αντιαγροτική πολιτική της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που πλήττει όλους τους εργαζόμενους της χώρας μας και έχει καταστήσει πολλές περιοχές φτωχές, έχει ιδιαίτερα σκληρές επιπτώσεις για τους κατοίκους των ακριτικών περιοχών, όπως συμβαίνει και με το νησί της Λέσβου και της πρωτεύουσάς του Μυτιλήνης. Μιας πόλης βαρύτιμης και αντιφατικής. Δύο πρόσωπα, δύο λιμάνια. Η νότια πλευρά, πιο αστική, βυθισμένη σε μακάβρια νάρκη. Η βορινή, πιο λαϊκή, ανοιχτή στις ριπές που έρχονται με τα μελτέμια τ΄ ασπρόμαυρα, τ΄ αγριωπά. Γενοβέζοι και Τουρκοκρατία μεταμφιέζουν την αρχαιότητα. Το μπαρόκ της Ανατολής γεμίζει την ψυχή με νοσταλγική μελαγχολία. Όπου και να σκάψεις, παρ΄ όλα αυτά, βρίσκεις νερά κι ερείπια.
Στα πρώιμα χρόνια, η μύτη της μικρής χερσονήσου, όπου είναι χτισμένη η κυρίως πόλη, ήταν νησί. Σήμερα, ενωμένη με τη στεριά, τη στεφανώνει το κάστρο των Γατελούζων. Περίπλοκοι δρόμοι, μεγάλα σπίτια που κρύβουν εσωτερικές αυλές. Το καλοκαίρι σ΄ αυτές τις γειτονιές κάνει αφάνταστη ζέστη και μυρίζει ανυπόφορα γλυκά το γιασεμί και τ΄ αγιόκλημα. Παντού, μεσ΄ από τα πλακόστρωτα και τα σκαλοπάτια των εισόδων, φυτρώνουνε νυχτολούλουδα. Στα χρόνια του ΄60 όταν είχα ξαναεπισκεφτεί το όμορφο νησί απ΄ τις μισάνοιχτες πόρτες των κήπων μπορούσα να διακρίνω ορτανσίες, καμέλιες, ντάλιες, μπανανιές, μαγνόλιες, πικροδάφνες και φοίνικες. Πυκνοί παράδεισοι, κλειδωμένοι ναοί. Τα νότια προάστια, ο Μακρυ Γιαλός, η Σουράδα, ήταν ένα ξετύλιγμα αισθαντικού σκηνικού. Πύργοι, βίλες "τρελής¨ αρχιτεκτονικής των αρχών του αιώνα, πραγματώσεις ονείρων...
Μια αίσθηση Κωνσταντινούπολης, Σμύρνης, Αλεξάνδρειας, την υποψιάζεσαι να υφέρπει σε χίλιες μεριές, ορφανή. Εκζήτηση και νωχέλεια, περίτεχνες οικοδομές, λεβαντινισμός, βυζάντιο πίσω από τις δυτικότροπες προσωπίδες, τελετουργίες αργόσυρτης καθημερινότητας, παράδοξα "κράματα". Είναι περίεργο αλλά κάποιες φορές σκέφτηκα αχνά τον Καβάφη. Ίσως δεν είναι τυχαίο που σ΄ ένα ψηλό ξενοδοχείο της προκυμαίας (μια πλευρά του την έχει ζωγραφίσει ο Τσαρούχης), έζησε για πολλά χρόνια η ανιψιά του μεγάλου ποιητή η Χαρίκλεια Καβάφη - Βαλιέρη.
Σήμερα η Μυτιλήνη έχει αλλάξει. Αστυφιλία, φοιτητόκοσμος και πολλά προβλήματα. Ωστόσο, ακόμη δεν γίνεται παρά να διατηρούνται κάποιες από τις παλιές εκείνες αρχετυπικές ραβδώσεις. Το ίδιο φεγγάρι βγαίνει πάντα πάνω από τα μικρασιατικά βουνά, τις νύχτες του Αυγούστου. Απόλυτη άπνοια. Η θάλασσα, μαύρη γυαλιστερή λίμνη. Πληκτική απάθεια. Κάθεσαι σε μια προβλήτα και κοιτάς ένα κατακόκκινο δίσκο να σηκώνεται αργά στον ουρανό της ανατολής. κιτρινίζει. Γίνεται ασυγκίνητο πρόσωπο. Πάνω από την Πέργαμο, την Εφεσο, τη Μίλητο. Πάνω από τη Λυδία. Τη Λυδία και τις Σάρδεις.
* * * *
Καιρός όμως να απαγκιστρωθούμε από ονειροπολήσεις και λογοτεχνικές περιγραφές. Εδώ η σκληρή πραγματικότητα δεν επιδέχεται ονειρικές αυταπάτες. Ο "εκσυγχρονισμός" έχει τσακίσει το νησί της Σαπφούς. Όλες οι δυναμικές αγροτικές παραγωγές, όπως είναι η ελαιοκαλλιέργεια και η κτηνοτροφία, πλήττονται σκληρά εξαιτίας των αντιαγροτικών μέτρων, ενώ η αλιεία περιορίζεται, αφού δεν αφήνει πια κανένα έστω μικρό κέρδος ακόμα και για επιβίωση. Η ανεργία και η υποαπασχόληση οδηγούν επίσης στην εγκατάλειψη του νησιού, ενώ οι νέοι δεινοπαθούν για να σπουδάσουν αντιμετωπίζοντας τις τρομακτικές ελλείψεις στην υποδομή και σε δασκάλους, πέρα από τα προβλήματα της αντιδραστικής μεταρρύθμισης στην Παιδεία.
Το λάδι, το βασικό προϊόν της Μυτιλήνης, από το οποίο ζούνε χιλιάδες οικογένειες και από το οποίο εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό η οικονομία του νησιού, αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα. Οι τιμές του κατρακύλησαν στα κατώτερα επίπεδα των τελευταίων δεκαετιών. Η κατάσταση αυτή δεν οφείλεται στην προσφορά και στη ζήτηση. Το πρόβλημα δημιουργήθηκε, όπως μας λένε εδώ στη Μυτιλήνη, από την έλλειψη κάθε μέτρου, που να στηρίζει την τιμή του λαδιού, όταν βρίσκεται στα χέρια του παραγωγού. Για πρώτη φορά στις τελευταίες δεκαετίες, ο παραγωγός, αλλά και ο καταναλωτής, έχει μείνει ουσιαστικά ξεκρέμαστος και αδύναμος μπροστά στην παντοδυναμία, οικονομική και άλλη, των μεγαλεμπόρων, που αγοράζουν σε εξευτελιστικές τιμές και μετά πουλάνε το λάδι σε διπλάσιες ή και πάνω τιμές!
Υπεύθυνη είναι κατά κύριο λόγο η Ευρωπαϊκή Ένωση, που με τις αποφάσεις της γίνεται ο νεκροθάφτης της ελαιοκαλλιέργειας και συνυπεύθυνη η κυβέρνηση που συμφώνησε και υπέγραψε τις σχετικές αποφάσεις. Οι ελαιοπαραγωγοί αν δεν πάρουν στα χέρια τους την υπόθεση για να ξαναλειτουργήσει η κρατική παρέμβαση, με τιμές που να καλύπτουν το κόστος παραγωγής και να αφήνουν ένα κέρδος στον παραγωγό, θα καταστραφούν ολοκληρωτικά.
Είναι χαρακτηριστικό ότι από τα ράφια των σούπερ μάρκετ της Μυτιλήνης πωλούνται εμφιαλωμένα λάδια και σπορέλαια των γνωστών βιομηχανιών, οι περισσότερες των οποίων έχουν περάσει στους ξένους, κι όχι τα λάδια που παράγονται στο νησί. Το ίδιο συμβαίνει και με άλλα προϊόντα, όπως γαλακτοκομικά και τυριά.
Μετά τη "φέτα" και το "ούζο"!
Ένας από τους σοβαρούς κινδύνους, που απειλούν τους κατοίκους της Λέσβου, είναι η ζημιά που θα υποστεί η εγχώρια οικονομία, απ΄ το ενδεχόμενο να δεχτεί η ΕΕ την παραγωγή και εισαγωγή του αλκοολούχου ποτού με την ονομασία "ΟΥΖΟ" απ΄ τη Νότια Αφρική. Η ανησυχία που διακατέχει τους κατοίκους του νησιού είναι πέρα για πέρα δικαιολογημένη, αφού το "ούζο" είναι δεμένο με τις παραδόσεις και τον πολιτισμό του λεσβιακού λαού και έχει μεγάλη συμβολή στην οικονομική ζωή του τόπου. Όμως, δίπλα στη "φέτα" που παράγεται στο νησί, η Ευρωπαϊκή Ένωση έβαλε στόχο και το "ούζο". Οι κάτοικοι του νησιού ζητάνε από την κυβέρνηση τη λήψη άμεσων μέτρων για την προστασία του "ούζου", ώστε να επιβιώσουν οι ντόπιες βιοτεχνίες, που έχουν συμμετοχή στην παραγωγή και στις οποίες βρίσκουν απασχόληση πολλοί ντόπιοι εργατοϋπάλληλοι.
Το γραφικό Σίγρι πλήρως απομονωμένο
Στο γραφικό Σίγρι, μια δυτική γωνιά της Λέσβου, όταν δυναμώνουν τα μποφόρ στο Αιγαίο, το βαπόρι της άγονης επιδοτούμενης ακτοπλοϊκής γραμμής δεν "πιάνει", λόγω ανυπαρξίας λιμενικών εγκαταστάσεων!!! Έτσι, η επικοινωνία των κατοίκων της περιοχής με την υπόλοιπη Ελλάδα διακόπτεται, για να ξαναρχίσει όταν ηρεμήσει η θάλασσα και "πέσει" ο πουνεντογαρμπής... Διαφορετικά, αν έχουν τη δυνατότητα, πρέπει να ταξιδέψουν πάνω από 50 χιλιόμετρα απόσταση για να πάρουν το πλοίο από τη Μυτιλήνη.
Το Γ΄ Κοινοτικό Πλαίσιο αφήνει, σχεδόν, "εκτός" το Σίγρι και φυσικά όλη την περιφέρεια του Βορείου Αιγαίου, αφού παραμένει σταθερά στην προτελευταία θέση κατανομής των πιστώσεων. Την προτεραιότητα στις πιστώσεις την έχουν - γιατί εκεί υπάρχει το μεγάλο φαγοπότι και, βεβαίως, οι ψήφοι - τα εντυπωσιακά έργα της πρωτεύουσας και τα όσα "έργα" εξαγγέλλονται για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004.
Από την 1η Σεπτέμβρη, που έφυγαν και οι τελευταίοι τουρίστες, στο Σίγρι σταμάτησαν να πηγαίνουν εφημερίδες και το μοναδικό μίνι σούπερ μάρκετ κλείνει. Ευτυχώς ο μικρός φούρνος παραμένει! Οι μόνιμοι κάτοικοι - οι περισσότεροι συνταξιούχοι του ΟΓΑ και του ΝΑΤ, γιατί οι νέοι ψάχνουν για καλύτερη τύχη στις μεγαλουπόλεις - πέρασαν και το φετινό χειμώνα τελείως απομονωμένοι από τον υπόλοιπο κόσμο. Οι χειμωνιάτικες νύχτες στο Σίγρι είναι εφιαλτικές όταν από τον καιρό και τον αέρα σταματάει η ηλεκτροδότηση του χωριού. Κι αλίμονο αν αρρωστήσουν και χρειαστούν νοσοκομείο.
Με τους ψαράδες στον Κόλπο Καλλονής
Δύσκολα βγαίνει το μεροκάματο από τους ψαράδες της παγκόσμια ονομαστής σαρδέλας Καλλονής στον ομώνυμο Κόλπο. Όπως μας είπαν δεν έχουν από πουθενά βοήθεια. Ακριβά τα καύσιμα, ακριβά τα δίχτυα. Κι από την άλλη μεριά να τους ζητάνε να έχουν στη βάρκα... ταμειακή μηχανή! Τα περιθώρια κέρδους απ΄ τη σαρδέλα γι΄ αυτούς ελάχιστα. Κι οι υποχρεώσεις μεγάλες με τα αυξημένα λιμενικά τέλη, που υπολογίζονται με βάση το μήκος της ψαρόβαρκας, με την καταβολή σταθερού ποσού φόρου εισοδήματος, προκειμένου να ανανεωθεί η άδεια αλιείας, κι ανεξάρτητα αν δούλεψε ή όχι όλη τη χρονιά.
Πολλές υπηρεσίες αλιείας, με τις κυβερνητικές επιλογές χάσανε την αυτοτέλειά τους, ενώ προτάσεις για την αναβάθμιση, που αφορούν την εκπαίδευση, την έρευνα και την αλιευτική νομοθεσία παραμένουν στα χαρτιά... Το οικοσύστημα στον Κόλπο Καλλονής κινδύνευσε απ΄ την ιχθυοκαλλιεργητική μονάδα της KSF, που είχε σκοπό την εκμετάλλευση οστράκων. Ο κίνδυνος όμως δεν έχει περάσει. Οι ψαράδες, όχι μόνο της Σκάλας Καλλονής, αλλά και των άλλων έξι παραλιακών χωριών που βρίσκονται μέσα στον Κόλπο (Πολύχνιτος, Αγ. Παρασκευή κλπ), προτείνουν, η πολιτεία, σε συνεννόηση μαζί τους, να νομοθετήσει κανόνες ήπιας εκμετάλλευσης, με στόχο την προστασία του μοναδικού οικοσυστήματος.
Ο Κόλπος της Καλλονής είναι από μόνος του ένα θαυμάσιο φυσικό ιχθυοτροφείο, που με λίγο ενδιαφέρον και τη σωστή νομοθεσία, θα μπορούσε να δώσει μεγάλες ποσότητες, απίθανες ποικιλίες και ανεπανάληπτης νοστιμιάς αλιεύματα.
Προβλήματα και στην Αγιάσο
Η Αγιάσος το καλοκαίρι συγκεντρώνει πολύ τουρισμό και τα δρομάκια με τα καλντερίμια τα περπατάνε χιλιάδες τουρίστες κυρίως έλληνες, αλλά και ξένοι. Πολλοί λίγοι, όμως, από αυτούς γνωρίζουν ότι οι κάτοικοι του γραφικού αυτού χωριού του σκαρφαλωμένου πάνω στην καταπράσινη πλαγιά του Ολύμπου, αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα. Απ΄ τα βασικότερα, η πλημμελής παροχή νερού στα σπίτια και η ιατρική περίθαλψη. Οι δυο νέοι γιατροί που υπηρετούν στο Αγροτικό Ιατρείο Αγιάσου κάνουν ότι μπορούν, αλλά με τι υποδομή και επιστημονικά μέσα; Το αγροτικό ιατρείο είναι ένα μικρό σπίτι ακατάλληλο, όλο υγρασία και δικαιολογεί απόλυτα τις έντονες διαμαρτυρίες των κατοίκων ότι είναι ξεχασμένοι από την κυβέρνηση. Πρόβλημα για την Αγιάσο αποτελεί και η συγκοινωνία, καθώς τα αραιά δρομολόγια με τη Μυτιλήνη δεν εξυπηρετούν τις ανάγκες του χωριού. Επιπλέον το αποχετευτικό δίκτυο πρέπει επιτέλους να ολοκληρωθεί.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου