Σελίδες

Παρασκευή 13 Μαΐου 2011

Τ Ο Υ Ρ Ι Σ Μ Ο Σ: ΡΕΠΟΡΤΑΖ ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΤΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ


Τ Ο Υ Ρ Ι Σ Μ Ο Σ: ΡΕΠΟΡΤΑΖ ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΤΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ

Ήλιος, ήλιος λαμπερός και θάλασσα γαλάζια σαν τον ουρανό, βαθυγάλαζη κι αλλού βαθιά μπλε. Οι φυσικές ομορφιές μαζί με έναν ανεκτίμητο αρχαίο πολιτισμό κάνουν την Ελλάδα αξιαγάπητη, έστω κι αν κάποιοι, με τους κρατούντες πρωταγωνιστές, κάνουν τα πάντα για να καταστρέψουν τις ιστορικές και φυσικές ομορφιές. Το ότι η Ελλάδα είναι χώρα τουριστική είναι κοινοτυπία. Ο τουρισμός ανθεί εδώ και πολλά χρόνια κι αυτό είναι γνωστό. Όμως, τα οφέλη, όπως άλλωστε σε όλους τους τομείς της οικονομίας τα καρπώνονται μόνο ορισμένοι. Γιατί η λεγόμενη εθνική οικονομία είναι ταξικά προσδιορισμένη οικονομία.

Αυτοί που κυρίως ωφελούνται δεν είναι ούτε οι εργαζόμενοι, ούτε οι κάτοικοι των παραθαλάσσιων περιοχών. Κερδίζουν οι ισχυροί του χώρου, ξενοδόχοι και άλλοι μεγαλοεπιχειρηματίες. Πίσω από το πρόσχημα ότι "το Δημόσιο δεν μπορεί να είναι επιχειρηματίας", ξεπουλιούνται τα φιλέτα της περιουσίας του ΕΟΤ - στερώντας του τη δυνατότητα άσκησης ουσιαστικού ρόλου για μια ανάπτυξη του τουρισμού που θάταν προς όφελος των εργαζομένων και των τουριστικών περιοχών, και ανοίγεται ο δρόμος για τον έλεγχο του κλάδου από το πολυεθνικό κεφάλαιο.

Αυτό, απαιτεί εκτός των άλλων, φτηνό και "ευέλικτο" εργατικό δυναμικό, απαίτηση που σπεύδει να ικανοποιήσει πλήρως η κυβέρνηση, εφαρμόζοντας με ευλαβική συνέπεια τις αντεργατικές επιταγές της "Λευκής Βίβλου" που καθιστούν τα εργασιακά δικαιώματα, βορά στην αδηφαγία των μεγαλοεπιχειρηματιών. Έτσι βλέπουμε δικαιώματα των εργαζομένων να τίθενται υπό αμφισβήτηση με διαδικασίες τύπου "κοινωνικού διαλόγου".

Καταργούνται με αντεργατικούς νόμους ή καταπατούνται στην πράξη από τους εργοδότες, οι οποίοι έχουν εξασφαλισμένη την ανοχή, αν όχι τη συγκατάθεση της κυβέρνησης και την αδράνεια των πλειοψηφιών στις ανώτερες συνδικαλιστικές οργανώσεις. Η επίθεση ενάντια σε ότι στέκει εμπόδιο στην αύξηση των κερδών των μεγαλοξενοδόχων και στην επέκταση των πολυεθνικών που ελέγχουν την τουριστική κίνηση σε παγκόσμιο επίπεδο, θα ενταθεί, ενόψει και της διοργάνωσης από τη χώρα μας των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004, που αποτελούν μιας πρώτης τάξεως ευκαιρία για την ικανοποίηση της ακόρεστης απληστίας τους. Ηδη, το Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο και η Ομοσπονδία Ξενοδόχων με υπόμνημά τους προς τον υφυπουργό Εργασίας, υπό τη μορφή παρατηρήσεων στο "Σύμφωνο Εμπιστοσύνης προς το 2000" θέτουν υπόψη του τα "αιτήματά" τους, τα οποία εν ολίγοις αφορούν τη θεσμοθέτηση ενός μεσαιωνικού εργασιακού καθεστώτος στα ξενοδοχεία.

Μπροστά σε όλα αυτά, για τους εργαζόμενους του κλάδου τίθεται πλέον επιτακτικά η ανάγκη της συσπείρωσής τους και του συντονισμού της δράσης τους για την υπεράσπιση των δικαιωμάτων τους που απειλούνται άμεσα από το μεγάλο τουριστικό κεφάλαιο.

* * *

"Εδώ, σ΄ αυτόν τον τόπο, σ΄ αυτή τη μικρή κοινωνία του νησιού, κάποιοι γίνονται κάθε χρόνο πλουσιότεροι κατά πολλά δισεκατομμύρια, ενώ οι εργαζόμενοι ξεζουμίζονται και γίνονται βορά στο κυνήγι του κέρδους των ξενοδόχων και των αεριτζήδων", δηλώνει ο Γιάννης Σαρικάς, μέλος του προεδρείου της διοίκησης του Εργατικού Κέντρου Ρόδου και μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ. Η εποχιακή βάση, πάνω στην οποία δομήθηκε ο τουρισμός, έχει ως αποτέλεσμα χιλιάδες εργαζόμενοι να αντιμετωπίζονται ως αναλώσιμο εποχιακό είδος. Η αποτίμηση και της σεζόν που πέρασε είναι σκληρή. Η ανεργία αυξήθηκε, ενώ στο σύνολό τους τα εργασιακά, αλλά και ανθρώπινα δικαιώματα κακοποιήθηκαν βάναυσα. Από την άλλη πλευρά τα κέρδη των μεγαλοξενοδόχων ανέβηκαν σημαντικά. Είναι χαρακτηριστικό ότι, όπως προκύπτει από σχετική έρευνα που πραγματοποιήσαμε, ότι στην Κρήτη και όχι μόνο, οι πληρότητες από τον Απρίλη έως και το Σεπτέμβρη ανήλθαν στο 86,95%, έναντι 76,24% το αντίστοιχο διάστημα του 1996.

Η κατάσταση που επικράτησε σε τρεις άκρως τουριστικές περιοχές της χώρας, τη Ζάκυνθο, τα Δωδεκάννησα και τη Χαλκιδική αντικατροπτίζει αυτή στο σύνολο της χώρας. Στη Ζάκυνθο το 1997 οι συλλογικές συμβάσεις δεν εφαρμόστηκαν, σε αντίθεση με τα "πακέτα ενσήμων", δηλαδή προσφορά 100 ενσήμων ανεξάρτητα από το σύνολο των ημερών εργασίας, ως όρο πρόσληψης! Η πλειοψηφία των ξενοδοχείων λειτούργησε κατ΄ αυτό τον τρόπο, με πρωτοπόρα" τα "Ζάντε Ρουαγιάλ Παλλάς", "Ζάντε Παρκ", "Κάπτεν".

Αν μπορούσαν να ιεραρχηθούν κατά σπουδαιότητα τα προβλήματα που αντιμετώπισαν οι εργαζόμενοι της Ζακύνθου, η πρώτη θέση δικαιωματικά ανήκει στον εντεινόμενο αυταρχισμό της εργοδοσίας. Σε πολλά ξενοδοχεία το προσωπικό ελεγχόταν με κρυφές κάμερες, όπως στα "Αυστράλια", "Παραντάις", "Ντιάνα Παλλάς" και "Ζάντε Παρκ". Εκπρόσωποι των επιχειρήσεων, μάλιστα, παραδέχθηκαν στο σωματείο ότι το έκαναν για να ελέγχουν κυρίως το προσωπικό στις ταμειακές μηχανές και τη ρεσεψιόν! Στις επιχειρήσεις "Βίλατζ Χοτέλ", "Κάμελοτ" και "Αυστραλία" οι εργοδότες έφτασαν στο σημείο να χειροδικήσουν, επειδή οι εργαζόμενοι διαμαρτυρήθηκαν για τη μη τήρηση των συμβάσεων και τις πολυειδικότητες!

Στα Δωδεκάννησα, παρά την αύξηση που παρουσίασε η τουριστική κίνηση, η περίοδος απασχόλησης μίκρυνε και πολλοί εργαζόμενοι μετά βίας κατάφεραν να συμπληρώσουν τα ένσημα για το ταμείο ανεργίας. Στη συντριπτική πλειοψηφία των επιχειρήσεων δεν καταβάλλονταν εγκαίρως οι μισθοί, τα επιδόματα, οι συμβάσεις έγιναν κουρελόχαρτο και δεν επικολλήθηκαν όλα τα ένσημα. Πρώτα βέβαια σε αντεργατικές επιδόσεις ήρθαν και το 1997 οι μεγάλες μονάδες όπως το "Κλαμπ Μεντιτερανέ", το "Ρόμπινσον Κλαμπ" και το "Νέπτουμ", στα οποία μεγάλη έκταση πήρε η μερική απασχόληση.

Όπως πληροφορηθήκαμε από το κλαδικό σωματείο η τετράωρη απασχόληση κερδίζει ολοένα και περισσότερο έδαφος, ενώ η "μαύρη" εργασία είναι γεγονός όχι τώρα πια μόνο για τους αλλοδαπούς, αλλά και για τους ντόπιους. Οι εκεί συνδικαλιστές του χώρου μας καταγγέλλουν ότι παρά τις συνεχείς τους ενοχλήσεις στον έπαρχο και το υπουργείο Εργασίας δεν έχει γίνει καμιά ενέργεια για να αντιμετωπιστεί η παραβίαση της εργατικής νομοθεσίας, ακόμα και μία θέση στην Επιθεώρηση Εργασίας που υποτίθεται ότι θα καλύπτονταν το Νοέμβρη του 1997, τελικά δεν καλύφθηκε.

Στην περιοχή της Θεσσαλονίκης - Χαλκιδικής αξίζει να σημειωθεί ότι τα κέρδη των εργοδοτών εκτινάχτηκαν το 1997 στα ύψη και δε θα μπορούσε να γίνει αλλιώς, αφού η μαγική συνταγή της "κατάμαυρης" εργασίας απέδωσε καρπούς και τους άνοιξε παραπέρα την όρεξη για την ωμή παραβίαση των εργασιακών δικαιωμάτων και τη συμπίεση ακόμα περισσότερο του ήδη χαμηλού κόστους εργασίας. Στα ύψη όμως βρίσκεται και η "μαύρη" εργασία των αλλοδαπών, το μεροκάματο των οποίων δεν ξεπέρασε την περσινή σεζόν τις 2.500 - 3.000 δραχμές, ενώ γι΄ αυτούς λέξεις όπως ένσημα, ωράριο, ειδικότητα είναι παντελώς άγνωστες. Το ξενοδοχείο "Σάνι Μπιτς" στη Χαλκιδική, στο οποίο η Επιθεώρηση Εργασίας και το ΙΚΑ βρήκαν 70 ανασφάλιστους αλλοδαπούς, δεν αποτελεί την εξαίρεση, αλλά τον κανόνα!

το 85% των 4.500 εργαζομένων στη Χαλκιδική είναι εποχιακοί, απ΄ αυτούς οι 3.000 περίπου ανασφάλιστοι! Η εντατικοποίηση βασιλεύει, αφού - σύμφωνα με εκτιμήσεις συνδικαλιστών - στη Θεσσαλονίκη θα έπρεπε να εργάζονται πάνω από 2.000 αντί 1.300 που είναι τώρα, ενώ στη Χαλκιδική οι εργαζόμενοι θα έπρεπε να είναι περισσότεροι, αν οι ξενοδόχοι τηρούσαν τη σύνθεση του προσωπικού και τον καταμερισμό εργασιών. Το τοπικό σωματείο καταγγέλλει ότι οι επαγγελματίες του κλάδου πετάγονται στο δρόμο. Το 1997 μάλιστα πολλοί ίσα που κατάφεραν να συμπληρώσουν 3 μήνες απασχόλησης και 75 ένσημα, αρκετά μόνο για ιατροφαρμακευτική περίθαλψη.

Εδώ αξίζει να αναφέρουμε ένα υπόμνημα του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου και της Ομοσπονδίας Ξενοδόχων προς τον υφυπουργό Εργασίας όπου ούτε λίγο ούτε πολύ οι ξενοδόχοι ζητούν τη θεσμοθέτηση ενός μεσαιωνικού καθεστώτος στα ξενοδοχεία κάτι που αποτελεί και κύρια επιδίωξη των μεγαλοξενοδόχων. Στο υπόμνημά τους - που έχει τη μορφή παρατηρήσεων στο προϊόν του "κοινωνικού διαλόγου", στο "Σύμφωνο Εμπιστοσύνης προς το 2000" - εκτός από επιπλέον κίνητρα και παροχές, οι μεγαλοξενοδόχοι ξεδιάντροπα ζητάνε:

α) "Καθιέρωση κυμαινόμενου ωραρίου ημερήσιας απασχόλησης, στα πλαίσια σταθερού αριθμού εβδομαδιαίων ωρών εργασίας. Η ημερήσια απασχόληση του εργαζόμενου θα πρέπει να κυμαίνεται ελεύθερα από 5 έως 10 ώρες, σε δύο το πολύ βάρδιες, χωρίς άλλους ειδικούς χρονικούς περιορισμούς ανάλογα με τις ανάγκες της επιχείρησης".

β) "Θέσπιση της από κοινού κατοχής θέσης εργασίας". Ακόμα, "να επιτραπεί η ταυτόχρονη απασχόληση ενός υπαλλήλου σε ομοειδείς επιχειρήσεις της ίδιας περιοχής". Το παράδειγμα που οι ίδιοι αναφέρουν "μιλάει" μόνο του: "Ένας συντηρητής να μπορεί να εργάζεται σε δύο και τρεις ξενοδοχειακές μονάδες ανάλογα με το μέγεθός τους και να τον ασφαλίζουν από κοινού"!

γ) "Να θεσμοθετηθεί η μερική απασχόληση και οι συμβάσεις ορισμένου χρόνου" (προτεινόμενο ποσοστό το 25%)!

δ) "Θεσμοθέτηση πολιτικής ασφαλιστικών κινήτρων", προκειμένου να προσφέρουν εργασία σε μετανάστες, μητέρες με ανήλικα παιδιά, φοιτητές κ.ά.

Οι ξενοδόχοι μεταφράζουν την "πολιτική ασφαλιστικών κινήτρων" σε

1) "Απαλλαγή της επιχείρησης από το 50% των ασφαλιστικών εισφορών για τα δύο πρώτα χρόνια από την πρόσληψη κάποιου μακροχρόνιου ανέργου".

2) "Να δίνεται η δυνατότητα απασχόλησης νέων κάτω των 25 ετών να εργάζονται για 2 ή 3 χρόνια με χαμηλότερους μισθούς απ΄ αυτούς της Εθνικής Σύμβασης Εργασίας".

3) "Να επιτραπεί η σύναψη ειδικών συμβάσεων εργασίας περιορισμένου χρόνου, με αυξημένη ωριαία αμοιβή χωρίς να απαιτείται καταβολή ασφαλιστικών εισφορών"!

4) "Για τους εποχιακά απασχολούμενους σε τουριστικά επαγγέλματα, οι οποίοι παραμένουν στο επάγγελμα μετά το 55ο έτος της ηλικίας τους, να μειώνονται οι αποδοχές τους κατά το 1/3 και τα χρήματα αυτά να καλύπτονται από τον ειδικό λογαριασμό του ΛΑΕΚ".

Σε συνέντευξή του σε εφημερίδα της Κρήτης ο Νίκος Μανουσάκης, συνδικαλιστής του χώρου και μέλος του Γραφείου Περιοχής Κρήτης του ΚΚΕ, δήλωσε πρόσφατα: "Κάθε φορά που τελειώνει μια τουριστική περίοδος, επιχειρείται ένας απολογισμός για τα οφέλη που υπήρξαν από την τουριστική κίνηση. Ωστόσο, δεν ξεκαθαρίζουν αυτοί που κάνουν τις εκτιμήσεις, τι ακριβώς εννοούν όταν μιλάνε για οφέλη και ποια είναι τα συμφέροντα που εξυπηρετήθηκαν, γιατί, όπως και να το κάνουμε, δεν κέρδισαν όλοι από αυτή τη διαδικασία, ούτε και έχασαν όλοι. Αποκρύπτεται το γεγονός ότι ο απολογισμός αυτός, έτσι όπως γίνεται, αναφέρεται στα κέρδη μιας συγκεκριμένης μερίδας και στην προκειμένη περίπτωση του μεγάλου κεφαλαίου. Ανάλογα με τα κέρδη του, βγάζουν και τα συμπεράσματα σχετικά με το αν πήγε ή δεν πήγε καλά η τουριστική κίνηση".

Συνδικαλιστές που δεν συμμερίζονται τις "αναπτυξιακές" πολιτικές που επικαλείται το ΚΚΕ ρωτάνε: "Τι ωφελήθηκαν οι εργαζόμενοι στα τουριστικά επαγγέλματα την περίοδο που πέρασε, μια και κατά τις ομολογίες των ίδιων των ξενοδόχων και των κυβερνητικών παραγόντων υπήρξαν μεγαλύτερα κέρδη; Κριτήριο για μας για το αν κέρδισαν ή όχι οι εργαζόμενοι δεν είναι η "εθνική οικονομία" ούτε η "ανάπτυξη" αλλά ορισμένα στοιχεία που αφορούν τις θέσεις εργασίας, το ύψος των απολαβών, τις καλύτερες συνθήκες εργασίας, την αναβάθμιση των ασφαλιστικών και κοινωνικών τους δικαιωμάτων. Όλα τα στοιχεία που υπάρχουν οδηγούν στο ότι όχι μόνο δεν επωφελήθηκαν οι εργαζόμενοι από την κατάσταση που επικρατεί στο χώρο των τουριστικών επαγγελμάτων, αλλά, αντίθετα, εντάθηκε η επίθεση εναντίον των οικονομικών, κοινωνικών, και άλλων δικαιωμάτων και κατακτήσεών τους".

Είναι γεγονός ότι παρά τη σχετικά μεγαλύτερη τουριστική κίνηση το 1997, δεν αυξήθηκαν ανάλογα και οι θέσεις εργασίας. Με το ίδιο ή και λιγότερο προσωπικό προσφέρθηκαν υπηρεσίες σε μεγαλύτερο αριθμό τουριστών, με αποτέλεσμα την εντατικοποίηση της δουλειάς, τη μεγαλύτερη δηλαδή εκμετάλλευση των εργαζομένων. Οι απαιτήσεις της εργοδοσίας ήταν όλο και πιο αυξημένες, με αποτέλεσμα να ξεζουμίζονται στην κυριολεξία οι εργαζόμενοι, που, εκτός των άλλων, υποχρεούνται να δουλεύουν και με "το χαμόγελο στα χείλη". Κι όλα αυτά σε πλήρη αναντιστοιχία με τις απολαβές τους.

Οι συμβιβασμένες συνδικαλιστικές γραφειοκρατίες του χώρου αντί να διεκδικήσουν αγωνιστικά την υπογραφή συλλογικών συμβάσεων την παρέπεμψαν στον ΟΑΕΔ και μάλλον δεν πρόκειται τελικά να υπογραφεί. Οι ξενοδόχοι "κατέθεσαν" την προκλητικότητά τους και στο τραπέζι του μεσολαβητή.

Προκλητικότατα, ζήτησαν απελευθέρωση του ωραρίου και επέκταση του ωρομισθίου, όταν στον κλάδο ήδη οργιάζουν οι ελαστικές μορφές απασχόλησης! Συντονισμένοι πλήρως με τις κυβερνητικές επιδιώξεις, χαρακτήρισαν "εθνικό στόχο" την πτώση του πληθωρισμού στο 2,5% και ζήτησαν οι αυξήσεις να μην υπερβαίνουν αυτό το ποσοστό! Επιπλέον στο όνομα της υποτίμησης και της υποτιθέμενης ζημίας που θα υποστούν, ζήτησαν παραπέρα μείωση του ήδη ευτελούς κόστους εργασίας. Επίσης, οι ξενοδόχοι κατέθεσαν και στον ΟΜΕΔ τα αιτήματα που είχαν καταθέσει στον "κοινωνικό διάλογο". Τα αιτήματα αυτά, αποτέλεσμα ενός αντεργατικού ντελίριου, συμπυκνώνονται στο εξής ένα: Κατάργηση κάθε εργασιακού και ασφαλιστικού δικαιώματος.

"Κουτί" ήρθε στους εργοδότες και η υποτίμηση της δραχμής, καθώς και τα συνοδευτικά αντεργατικά μέτρα που εξήγγειλε η κυβέρνηση, αφού σε συνδυασμό με τη μη υπογραφή της Εθνικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας αποτέλεσαν το άλλοθί τους για να τρενάρουν τις διαπραγματεύσεις για τις κλαδικές συμβάσεις, έως ότου... διευθετηθούν αυτά τα ζητήματα.

Η καλοκαιρινή σεζόν έχει αρχίσει. Η ρήξη με το κοινωνικό σύστημα που αναπαράγει και διαιωνίζει τα προβλήματα, και τις συνδικαλιστικές γραφειοκρατίες που τα συντηρούν με τους "κοινωνικούς" διάλογους, πρέπει επιτέλους ν΄ αρχίσει.

ΒΗΧΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ

ΝΕΑ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ 1 Ιούλη 1998

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου