Σελίδες

Σάββατο 7 Μαΐου 2011

Η Εκκλησία, ο Παπαθεμελής, ο π. Μεταλληνός, ο σ. Θύμιος Παπανικολάου

Η Εκκλησία, ο Παπαθεμελής, ο π. Μεταλληνός, ο σ. Θύμιος Παπανικολάου, το ΡΕΣΑΛΤΟ κι εμείς

Στο περιοδικό ΡΕΣΑΛΤΟ που κυκλοφορεί (Νο 2) δημοσιεύεται άρθρο του βουλευτή της ΝΔ (πρώην ΠΑΣΟΚ!) Στέλιου Παπαθεμελή με τίτλο: «Ξένος προς την ελληνική πραγματικότητα ο χωρισμός Εκκλησίας – Κράτους»!, άρθρο του σ. Θύμιου Παπανικολάου, του π. Γεώργιου Μεταλληνού και της Βαρβάρας Μεταλληνού με θέμα τους την Εκκλησία. Ολοι αυτοί συμφωνούν ότι δεν πρέπει να υπάρξει χωρισμός Κράτους – Εκκλησίας!!! Κάτι δηλαδή που έγινε στην Ευρώπη εδώ και 200 χρόνια, για την Ελλάδα είναι…ανέφικτο! Πάνω σε αυτές τις απόψεις θα κάνουμε τη δική μας κριτική από Μαρξιστική οπτική γωνία!
ΒΗΧΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ

«Η “Αριστερά” προωθεί σχέδια νόμου χωρίς να τολμά να θέσει ένα τέτοιο ζήτημα, (σ. σ. Χωρισμό Εκκλησίας – Κράτους) που θα αναστατώσει συθέμελα την ελληνική κοινωνία, στην κρίση του ελληνικού λαού. Δεν τολμά, αλλά ούτε και μπορεί πολιτικά. Ο χωρισμός της Εκκλησίας από το κράτος θα διχάσει και θα διαιρέσει τον ελληνικό λαό σε μια εποχή που αποτελεί στρατηγική αναγκαιότητα η ενότητά του. Και θα τον διαιρέσει όχι πάνω σε μια ταξική βάση, αλλά πάνω στο θρησκευτικό συναίσθημα. Δηλαδή θα επικαλύψει τις ταξικές αντιθέσεις με τις θρησκευτικές. Η διδασκαλία των Μαρξ, Ένγκελς και Λένιν είναι διαμετρικά αντίθετη. Αλλά φαίνεται ότι αυτοί, για τη «σύγχρονη Αριστερά», αποτελούν μουσειακό είδος!».
ΘΥΜΙΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ
ΡΕΣΑΛΤΟ (Νο 2) σελ. 38 – 39

Ο νεοορθόδοξος ανορθολογισμός του περιοδικού ΡΕΣΑΛΤΟ θυμίζει τον ανορθολογισμό του Μοσκώφ ( και δεν είναι φαινόμενο που δημιουργήθηκε την περίοδο τη Νεοταξική, την περίοδο της Χρηματιστικής Παγκοσμιοποίησης) κι αντιπαρατίθεται στο Διαφωτισμό του 17ου και του 18ου αιώνα, με τον οποίο ταυτίζεται και ο Μαρξισμός αλλά και ο κριτικός (αν)ορθολογισμός του Καρλ Πόπερ. Σε καμιά περίπτωση, η κριτική των Παπανικολάου, κι πολλή περισσότερο του π. Μεταλληνού ή του ακροδεξιού Στέλιου Παπαθεμελή, κλπ., δεν προχωράει, πέρα από τις γενικές αναφορές για ανορθολογισμό και θρησκευτικό ιδεαλισμό, σε μια συγκεκριμένη ανάλυση των συγκεκριμένων αναθεωρήσεων του διαλεκτικού υλισμού τάλε κουάλε με τον Κ. Μοσκώφ. Όμως δεν μπορείς να πολεμάς, στη σύγχρονη εποχή, την παγκοσμιοποίηση, τον ιδεαλισμό σαν αστική ιδεολογία από τη σκοπιά του "υλισμού γενικά" αλλά μόνο από τη σκοπιά του διαλεκτικού υλισμού. Δεν υπάρχει άλλος συνεπής υλισμός από τον διαλεκτικό υλισμό. Ο μεταφυσικός υλισμός οδηγεί, αργά ή γρήγορα στη μιά ή την άλλη ποικιλία του υποκειμενικού ιδεαλισμού. Για τον ίδιο λόγο, δεν μπορείς να πολεμάς τον ανορθολογισμό με τον αστικό ορθολογισμό, με τον Μεταλληνό ή τον Παπαθεμελή!.
Η αναφορά του σ. Θύμιου Παπανικολάου στους κλασικούς του Μαρξισμού, είναι τελείως ξεκάρφωτη και ατεκμηρίωτη. Ο Λένιν λέει ακριβώς τα αντίθετα με το σ. Θύμιο. «Για το κόμμα του σοσιαλιστικού προλεταριάτου (λέει ο Λένιν) η θρησκεία δεν είναι ατομική υπόθεση. Το κόμμα μας είναι ένωση συνειδητών, πρωτοπόρων αγωνιστών για την απελευθέρωση της εργατικής τάξης. Μια τέτοια ένωση δεν μπορεί και δεν πρέπει να στέκει αδιάφορη απέναντι στην έλλειψη συνειδητότητας, στην καθυστέρηση ή στο σκοταδισμό με τη μορφή θρησκευτικών δοξασιών. Απαιτούμε ολοκληρωτικό χωρισμό της εκκλησίας από το κράτος για να καταπολεμούμε τη θρησκευτική θολούρα με καθαρά ιδεολογικά και μόνο ιδεολογικά όπλα, με τον Τύπο μας, με το λόγο μας. Άλλωστε εμείς συγκροτήσαμε την ένωσή μας, το ΣΔΕΚΡ, για να διεξάγουμε, ανάμεσα στα άλλα έναν τέτοιον ακριβώς αγώνα ενάντια σε κάθε θρησκευτική αποβλάκωση των εργατών»
(Απαντα Λένιν Τ.12, σελ. 142-147)

Κι ακόμα (στο ίδιο) «Η αντιδραστική αστική τάξη φρόντιζε παντού, και τώρα αρχίζει να φροντίζει και στη χώρα μας, ν' ανάψει τη θρησκευτική έχθρα για να τραβήξει προς τα κει την προσοχή των μαζών, αποσπώντας την από τα πραγματικώς σοβαρά και θεμελιακά οικονομικά και πολιτικά ζητήματα, τα οποία λύνει τώρα πρακτικά το πανρωσικό προλεταριάτο που ενώνεται στην επαναστατική του πάλη. Η αντιδραστική αυτή πολιτική του κατατεμαχισμού των προλεταριακών δυνάμεων, που σήμερα εκδηλώνεται κυρίως με τη μορφή των πογκρόμ στα οποία προβαίνουν οι μαυροεκατονταρχίτες, ίσως να καταλήξει αύριο σε τίποτε πιο εκλεπτυσμένες μορφές. Εμείς, εν πάση περιπτώσει, θα της αντιτάξουμε το ήρεμο, το σταθερό και υπομονητικό, το απαλλαγμένο από κάθε συδαύλιση διαφωνιών δευτερεύουσας σημασίας κήρυγμα της προλεταριακής αλληλεγγύης και της επιστημονικής κοσμοθεωρίας.
Το επαναστατικό προλεταριάτο θα κατορθώσει, ώστε η θρησκεία να γίνει πραγματικά ατομική υπόθεση για το κράτος. Και μέσα σ' αυτό το ξεκαθαρισμένο από τη μεσαιωνική μούχλα πολιτικό καθεστώς το προλεταριάτο θα αρχίσει μια πλατιά, ανοιχτή πάλη για την εξάλειψη της οικονομικής δουλείας, που είναι η αληθινή πηγή της θρησκευτικής αποβλάκωσης της ανθρωπότητας».

Όμως το υπαρκτό πρόβλημα της εποχής μας, που εκφράζεται και μέσα από το ΡΕΣΑΛΤΟ, είναι ευρύτερο.
Ο Τρότσκι, σημείωνε κάποτε με αφορμή τον Κλεμανσό: "Το μόνο εμπόδιο που δεν άφησε τον Κλεμανσό - όπως και πολλούς άλλους γάλλους διανοούμενους - να προχωρήσουν πέρα από τον ριζοσπαστισμό ήταν ο ορθολογισμός. Αυτός ο στενός, ο τσιγκούνης, ο ανούσιος ορθολογισμός έχει απο καιρό καταντήσει ανίσχυρος απέναντι στην Εκκλησία και έχει μεταμορφωθεί πραγματικά σε οχυρό χοντροκεφαλιάς ενάντια στην κομμουνιστική διαλεκτική", (Λ. Τρότσκι: "Το Ημερολόγιο της Εξορίας", σελ. 50, εκδόσεις "Σπάρτακος"). Η στροφή ενός ταλαντούχου δημοσιογράφου – όπως ο Θύμιος Παπανικολάου - στον ορθόδοξο μυστικισμό και η χρεοκοπία κάθε προσπάθειας του σταλινισμού ή του λεγόμενου αντισταλινικού ή Αναρχικού χώρου, να την πολεμήσει ιδεολογικά είναι μια υψηλή εκδήλωση της κρίσης της αστικής ιδεολογίας, στην προσπάθειά της να υπονομεύσει "απο τα μέσα" το Μαρξισμό, αναθεωρώντας τον στα φιλοσοφικά του θεμέλια. Η ιδεολογική αυτή κρίση είναι αξεχώριστη από την κρίση ηγεσίας της εργατικής τάξης, και ιδιαίτερα από την κρίση της Αριστεράς Η επέμβασή μας, έτσι, σ΄ αυτή την κρίση πηγάζει άμεσα από τις ανάγκες της πάλης για την ιδεολογική χειραφέτηση της εργατικής τάξης, για την πολιτική συντριβή του ανορθολογισμού από τον Μαρξισμό, και για την υπεράσπιση του διαλεκτικού υλισμού σαν της θεωρίας της γνώσης που καθοδηγεί την επερχόμενη κοινωνική επανάσταση.

Η ΑΝΑΘΕΡΜΑΝΣΗ ΤΗΣ ΜΕΤΑΦΥΣΙΚΗΣ

Όταν η οικονομική κρίση είναι έντονη και παρατεταμένη, ακολουθείται κι από έντονη πνευματική και ηθική κρίση. Η κατάσταση ευρύτατων στρωμάτων επιδεινώνεται απότομα, έντονα και με γρήγορους ρυθμούς. Τα κατώτερα στρώματα εξαθλιώνονται και είναι στο όριο της επιβίωσης, ενώ η κρίση αγκαλιάζει και άλλα στρώματα που είχαν μέχρι τότε ανεκτή ή και ικανοποιητική διαβίωση. Παράλληλα, στις ταξικές κοινωνίες αυτές οι φάσεις συνδέονται με έντονη αντιδραστικοποίηση της άρχουσας τάξης, προκλητική συσσώρευση πλούτου και βάρβαρη στάση απέναντι στο λαό. Τα χρόνια της παρακμής της Ρώμης, οι ισχυροί γαιοκτήμονες πλουτίζουν χρησιμοποιώντας χιλιάδες εξαθλιωμένους δούλους στα λατιφούντια, ενώ στην εποχή του ιμπεριαλισμού το κεφάλαιο αντιμετωπίζει τα προβλήματα κερδοφορίας του οδηγώντας στη φτώχεια, την ανεργία ή και την εξόντωση εκατομμύρια ανθρώπων.
Μάλιστα, αυτή η αθλιότητα συνυπάρχει, ιδίως στη σύγχρονη εποχή, με πρωτοφανή συσσώρευση πλούτου, ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων, της επιστήμης, της τεχνολογίας - δυνάμεις που ιδιοποιείται μια δράκα ανθρώπων, με τίμημα τη φτώχεια ευρύτατων μαζών, τη διόγκωση της ανεργίας, που πλήττει ιδιαίτερα νέους με πανεπιστημιακές σπουδές και άλλες προσδοκίες, το στρεβλό καταναλωτισμό, την καταστροφή του περιβάλλοντος και, το χειρότερο, βάρβαρους πολέμους. Πρόκειται για μια εκρηκτική ενότητα αντιθέτων, επιστημονικά ερμηνεύσιμη, αλλά που αυθόρμητα στον ανθρώπινο νου αντανακλάται ως ασυμβίβαστη και παράλογη αντίφαση, ωθώντας τον στην παραίτηση από τη ματαιοπονία, όπως νομίζει, μιας λογικής ερμηνείας της συστηματικής, για παράδειγμα, καταστροφής του περιβάλλοντος, άρα και του πλανήτη. Και, ταυτόχρονα, στην αναζήτηση της πίστης, της μεταφυσικής δύναμης που μπορεί να μας σώσει ατομικά και συλλογικά, της τύχης και της μοίρας μέσα από την άνθιση του χρηματιστηρίου, των τυχερών παιχνιδιών και της αστρολογίας, σ΄ ένα νευρωτικό καταναλωτισμό, ως φρούδα προσδοκία για τους πολλούς παρά ως πράξη, ή ακόμα και στη φυγή από την πραγματικότητα (ναρκωτικά, αλκοόλ), που παίρνει μορφή επιδημίας, ή και σε συνδυασμό ανορθόλογων και αυτοκαταστροφικών επιλογών.
Ο Ιγνάσιο Ραμονέ αναφέρει μια πραγματικά χαρακτηριστική περίπτωση: "Ενας μικρο επενδυτής του χρηματιστηρίου που είχε καταστραφεί από το κραχ του Οκτωβρίου του 1987 κρεμάστηκε λίγες μέρες αργότερα στη Μαδρίτη, σε ένα δημόσιο πάρκο. Για να εξηγήσει την πράξη του, ο απελπισμένος άνθρωπος άφησε ένα γράμμα με το οποίο κατήγγελε "τις καταχρήσεις και τον κανιβαλισμό των χρηματιστών απέναντι στους μικροκαταθέτες". Έγραφε, επίσης πως, μετά την απόφασή του να αυτοκτονήσει, έδωσε στον εαυτό του μια τελευταία ευκαιρία και επέλεξε να υποταχθεί κατά κάποιον τρόπο στην κρίση του Θεού: "Είχα κάτι σαν όραμα, ότι ο Θεός υπάρχει και ότι ίσως η μοίρα μου δεν ήταν η αυτοκτονία". Διέθεσε λοιπόν τις υπόλοιπες οικονομίες του στην αγορά λαχείων και Λότο. "Για να δω αν ο Θεός θα παρενέβαινε και θα με βοηθούσε να ζήσω". Αλλά ο ουρανός παρέμεινε απελπιστικά σιωπηλός, η τύχη δεν του χαμογέλασε και ο άνθρωπος στο τέλος κρεμάστηκε".

Η ΣΤΡΟΦΗ ΣΤΟΝ ΑΝΟΡΘΟΛΟΓΙΣΜΟ

Ζώντας, λοιπόν, σε μια κοινωνία που δεν μπορεί να την ερμηνεύσει και που του δημιουργεί ανασφάλεια - συχνά αντιστρόφως ανάλογα με τα προσόντα, τις προσδοκίες ή και την κοινωνική του θέση -, ο σύγχρονος άνθρωπος έχει την τάση να επιστρέψει σε προορθολογικές μορφές αντίληψης, όπως ο πρωτόγονος, πίσω κι από το μονοθεϊσμό που αντιπαραθέτει μια πνευματική οντότητα στην ύλη. Θεοποιεί τσαρλατάνους που παριστάνουν τους Θεούς, το χρήμα, τα ζώδια, τα είδωλα της διαφήμισης, τη φυλή και ταυτίζεται μ΄ αυτά για να αντλήσει δύναμη.
Εξάλλου, έχει κλονιστεί και η πίστη στη δυνατότητα της επιστήμης να εξηγήσει και να βελτιώσει ορθολογικά τον κόσμο. Οι οικονομικές και κοινωνικές εξελίξεις - συχνά απρόβλεπτες, ραγδαίες ή καταστροφικές - ούτε προβλέπονται ούτε αντιμετωπίζονται ικανοποιητικά από τις οικονομικές και κοινωνικές επιστήμες, οι μαρξιστικές αναλύσεις είναι φωνή βοώντος εν τη ερήμω, οι θετικές επιστήμες, ουδέτερες ή σύμμαχες με το κεφάλαιο, θεωρούνται υπεύθυνες για τα μεγαλύτερα δεινά του πλανήτη, ενώ η εξέλιξή τους (όπλα, γενετική κ.ά), αν δεν πλαισιωθεί ηθικά, προοιωνίζεται ακόμη μεγαλύτερα δεινά. Με την αίσθηση του παραλόγου συνυπάρχει και αλληλεπιδρά στη συνείδηση του ανθρώπου ο φόβος και η ανασφάλεια. Πολλαπλές οι πηγές της ανασφάλειας: οι ραγδαίες ανακατατάξεις της οικονομίας, η καταστροφή της οικονομίας μικρών και μεγάλων χωρών, το άγχος του χρηματιστηρίου, οι απρόβλεπτες οικολογικές καταστροφές, οι πόλεμοι, η απώλεια της εργασίας, η μείωση του εισοδήματος, η βία και η εγκληματικότητα, η καχυποψία και η αποξένωση, η αποκαθήλωση των αξιών, η απουσία θετικών προτύπων, γεμίζουν τον άνθρωπο φόβο, πίκρα, απογοήτευση, πεσιμισμό. Αυτή η συναισθηματική διαταραχή, παρά τη στενή της συνάφεια με την αίσθηση του παραλόγου, έχει ιδιαίτερη συμβολή στην επιλογή της μεταφυσικής πίστης και της εν γένει ανορθόλογης στάσης. Η αντίληψη της παράλογης πραγματικότητας δεν οδηγεί υποχρεωτικά και στην παράλογη πίστη ή στάση. Απεναντίας, ο άνθρωπος μπορεί να οδηγηθεί και στη λογική ερμηνεία των φαινομενικά "ανόητων" αντιθέσεων. Ο άνθρωπος κλίνει προς την επιλογή του μεταφυσικού και του ανορθόλογου, αναζητώντας σ΄ αυτά δύναμη, νόημα, σωτηρία, όταν η λογική του βραχυκυκλωθεί, όταν η συνείδηση και ο ψυχικός του κόσμος κυριευτεί από πανικό, αποστροφή και αηδία για τον υπαρκτό κόσμο. Την πιο ακραία έκφραση της στροφής προς τη θρησκευτική πίστη και τον παραλογισμό αποτελούν οι ποικιλώνυμες αιρέσεις, που πολλαπλασιάζονται και πολλαπλασιάζουν τα μέλη τους.
Μόνο στη χώρα μας δρουν 127 αιρέσεις και παραθρησκευτικές οργανώσεις, με διάφορες μορφές, ακόμη και με τη μορφή επιστημονικών, πολιτιστικών, φιλοσοφικών ή και υγιεινιστικών οργανώσεων και συλλόγων. Πρόσφατα, μάλιστα, οι πιο ισχυρές απ΄ αυτές τις οργανώσεις συγκρότησαν ένα "καρτέλ", ως πρόσθετη απόδειξη της ισχύος τους. Στη φυσιογνωμία και τους στόχους αυτών των αιρέσεων αντανακλάται, με τον πιο άμεσο και χυδαίο τρόπο, η βαρβαρότητα του νεοφιλελεύθερου καπιταλισμού. Σ΄ αυτές εκφράζεται με τον πιο ακραίο και αντιδραστικό τρόπο το ανορθολογικό πρόσωπο της θρησκείας και της μεταφυσικής άρνησης της λογικής και η υποκατάστασή της από τον ανορθολογισμό. Τα μέλη τους είναι άτομα με έντονα ψυχολογικά προβλήματα, συμπλέγματα κατωτερότητας και την ανασφάλεια που γεννά ο καπιταλισμός, πρόθυμα να ετεροκαθοριστούν από το χαρισματικό ηγέτη τους, που τον λατρεύουν σαν επίγειο Θεό. Ο εξοντωτικός ανταγωνισμός του συστήματος της αγοράς αντανακλάται στις αιρέσεις με το μίσος, το φανατισμό, τη βία εναντίον κάθε "άπιστου" ή και εναντίον των μελών της ίδιας της οργάνωσης, όταν ο "ηγέτης" δώσει το σύνθημα για τη μαζική αυτοεξόντωση, όπως η σφαγή στη Γουιάνα το 1979 ή, πιο πρόσφατα, το 1994, στην Ελβετία.
Στην κοινή και κυρίαρχη βλέψη των εντασσόμενων σ΄ αυτές τις οργανώσεις - "δύναμη, εξουσία, χρήμα, κυρίως αυτό" - και στην επιδίωξή της με τις πιο βίαιες μορφές εκφράζεται πιστά η λογική της αγοράς, που ωθεί στον πιο άγριο ανταγωνισμό, στην εκμετάλλευση και τη βία ακόμη για την απόκτηση δύναμης και κολοσσιαίου πλούτου. Και η πιο χαρακτηριστική σύνδεσή τους με τη λογική της αγοράς είναι ότι αυτές οι οργανώσεις λειτουργούν ως επιχειρήσεις. Τα μέλη τους όχι μόνο πληρώνουν αδρές συνδρομές, αλλά σε πολλές περιπτώσεις εργάζονται και για την οργάνωση και μάλιστα χαρίζουν σ΄ αυτή και την περιουσία τους, με το σκεπτικό της κοινοκτημοσύνης και των "υψηλών" στόχων της οργάνωσης. Ετσι, σε πλήρη αντιστοιχία με τα δόγματα της αγοράς, στις οργανώσεις αυτές και η ψυχή γίνεται εμπόρευμα με πωλητές (ηγεσία) και αγοραστές (μέλη των αιρέσεων).

ΠΟΙΟΙ ΕΝΙΣΧΥΟΥΝ ΤΗ "ΣΤΡΟΦΗ"

Βέβαια, αυτή η στροφή προς τη Θρησκεία, την παραθρησκεία και τον ανορθολογισμό εν γένει δεν παράγεται αυθόρμητα μόνο από τις αντιθέσεις, τον παραλογισμό και την έντονη ανασφάλεια που γεννά το σύστημα της αγοράς και της εκμετάλλευσης. Αντίθετα, ενισχύεται από τους παράγοντες που εξυπηρετούνται από μια τέτοια αναζωπύρωση, δηλαδή από τις κυρίαρχες ομάδες του συστήματος, τις ίδιες τις εκκλησίες και τις παραθρησκευτικές οργανώσεις, την εμπορευματοποίηση αυτής της στροφής από επιχειρήσεις και "επαγγελματίες". Το σύστημα έχει κάθε λόγο να ενθαρρύνει την αναζωπύρωση της πίστης και της μεταφυσικής, την αποστασιοποίηση των μαζών από την προσπάθεια για βελτίωση της υπαρκτής κοινωνίας, τη φυγή και την εκτόνωση σε "παραδείσους" ακίνδυνους για τον καπιταλισμό.

Από την άλλη μεριά, οι ηγεσίες των εκκλησιών και παραεκκλησιαστικών οργανώσεων παρεμβαίνουν έντονα για να αλώσουν τις μάζες ιδεολογικά, αξιοποιώντας και την ηθική κρίση που κλονίζει την καπιταλιστική κοινωνία, την απογοήτευση από τα κοινά, την απογοήτευση από την πολιτική και τους πολιτικούς. Ο Πάπας παρεμβαίνει πιο έντονα στη διεθνή πολιτική. Οι επισκέψεις του σε διάφορες χώρες είναι προσεκτικά επιλεγμένες και οργανωμένες, ώστε να ασκήσουν σημαντική επίδραση στη χώρα. Ας θυμηθούμε την επίσκεψή του στην Πολωνία, όταν μαινόταν η αντιπαράθεση Αλληλεγγύης-πολωνικής κυβέρνησης, την επίσκεψή του στην Κούβα και τις προτροπές του να γίνει πιο ελεύθερη η Κούβα.
Εξάλλου, στα καθ΄ ημάς είναι δυναμική η παρέμβαση επί παντός επιστητού του αρχιεπισκόπου Χριστόδουλου, που επιχειρεί - και σ΄ ένα βαθμό το έχει πετύχει - να καλύψει το ιδεολογικό-ηθικό κενό της ελληνικής κοινωνίας. Χρησιμοποιεί μια γλώσσα οικεία στους νέους, αλλά και θέσεις προοδευτικές, σε ορισμένες περιπτώσεις, και επικριτικές των κυρίαρχων πολιτικών επιλογών: "Η διαφαινόμενη ανικανότητα του καπιταλισμού να δώσει απαντήσεις σε υπαρξιακά προβλήματα του ανθρώπου και να δημιουργήσει συνθήκες ειρηνικής και δίκαιης συμβίωσής του, έγιναν σήμα κατατεθέν της τελευταίας αυτής δεκαετίας του αιώνα".

Ωστόσο, οι συντηρητικές επιλογές και αντιλήψεις δεν μπορούν να αποκρυβούν. Οπως η με νύχια και δόντια προστασία της τεράστιας εκκλησιαστικής περιουσίας, η αντίθεση στις προγαμιαίες σχέσεις και η υιοθέτηση νεορθόδοξων αντιλήψεων, που στρέφονται όχι μόνο κατά του μαρξισμού, αλλά και κατά του ευρωπαϊκού διαφωτισμού και ορθολογισμού. Από την άλλη, οι παραθρησκευτικές οργανώσεις, όπως ήδη θίξαμε, είναι κανονικές επιχειρήσεις, με τεράστια περιουσία, δημόσιες σχέσεις, έντυπα, τηλεοπτικά μέσα, τεράστιες δυνατότητες επικοινωνίας με τις μάζες και επηρεασμού τους. Η επιστροφή στη μεταφυσική, με τη μαζικότητα που παρουσιάζει, δεν γλυτώνει βέβαια από την παντοδυναμία της αγοράς, που εμπορευματοποίησε αυτή την επιστροφή, δημιουργώντας ανθούσα βιομηχανία της προσδοκίας: "Πάντως, η κοινωνία της παγκόσμιας αγοράς, φαίνεται πως συναντιέται ευχάριστα με τη βιομηχανία των επιθυμιών". Κέντρα, όμιλοι, ινστιτούτα, οργανώσεις υπόσχονται σωματική και ψυχική υγεία, γαλήνη, εσωτερική ανάταση, αλλά και επαγγελματική ευδοκίμηση, κοινωνική αναγνώριση, μακροζωία - με το αζημίωτο βέβαιαα.
Και εκτός από τις οργανώσεις δραστηριοποιούνται πολυάριθμοι μάγοι, αστρολόγοι, θεραπευτές, οι οποίοι θησαυρίζουν εξαπατώντας αφελείς και ανασφαλείς ανθρώπους. Αρκεί να αναφέρει κανείς το γεγονός και μόνο ότι στις μέρες των εορτών οι κλήσεις στα τηλέφωνα 090 για αστρολογικές συμβουλές φτάνουν τις 200.000 ημερησίως και, επίσης, ότι όλες οι πρωινές εκπομπές στην τηλεόραση όχι απλώς έχουν αστρολόγο, αλλά αυτός διαδραματίζει και πρωτεύοντα ρόλο. Στην Αμερική υπάρχουν ειδικές εταιρίες που μυρίζονται τις τάσεις και τις ανάγκες και προτείνουν στις πολυεθνικές τα προϊόντα που πρέπει να παράγουν. Σύμφωνα, λοιπόν, με τους ειδικούς αυτούς, αν τη δεκαετία του ΄70 ήταν της μόδας να είσαι μέλος κάποιου κόμματος, το 2006 θα είναι να είσαι μέλος κάποιας θρησκευτικής οργάνωσης.

Σε μια εποχή που η θρησκευτική πίστη φαίνεται να αναζωπυρώνεται, που άνομα και βρομερά συμφέροντα καλύπτονται πίσω από θρησκευτικούς μανδύες και που κάθε λογής θρησκευτικές αναθυμιάσεις χρησιμοποιούνται για να θολώσουν τα μυαλά των λαϊκών μαζών, προβάλλει επιτακτική για τη χώρα μας η ανάγκη να γίνει επιτέλους ο χωρισμός της εκκλησίας από το κράτος, για να μην ενισχύεται από το κράτος η διάδοση της θρησκευτικής θολούρας με χρήματα ή με παροχή ειδικών προνομίων.

Πρέπει οι παπάδες να πληρώνονται από τους πιστούς τους και όχι από το κράτος, να πάψει κάθε επιχορήγηση με οποιοδήποτε τρόπο προς την εκκλησία, ή τις εκκλησιαστικές οργανώσεις, να καταργηθεί το μάθημα των Θρησκευτικών στα σχολεία, οι οποιοιδήποτε εκκλησιασμοί, αγιασμοί, η προπαγάνδα στους μαθητές για τα κατηχητικά σχολεία, να πάψει η μετάδοση της λειτουργίας από το κρατικό ραδιόφωνο και την κρατική τηλεόραση.

Πρέπει να γίνει υποχρεωτικός ο πολιτικός γάμος και να απαλλαγούν η ονοματοδοσία στα παιδιά και η ταφή των νεκρών από τον ασφυκτικό εναγκαλισμό της εκκλησίας. Πρέπει για το κράτος η θρησκεία να είναι «ιδιωτική υπόθεση» του καθενός, να μην ενδιαφέρεται το κράτος αν ο πολίτης είναι οπαδός της μιας ή της άλλης θρησκείας ή άλλου δόγματος ή είναι άθεος. Πρέπει κάθε μνεία σχετική με τη θρησκεία να απαλειφθεί από οποιοδήποτε κρατικό έγγραφο και πρώτα πρώτα να καταργηθεί το άρθρο 3 του Συντάγματος που προβλέπει την «επικράτηση» της Ορθόδοξης Εκκλησίας (και να απαλειφθεί από το άρθρο 16 §2 το ότι «η παιδεία... έχει σκοπό... την ανάπτυξη... της θρησκευτικής συνειδήσεως...).

Η χρηματιστική παγκοσμιοποίηση των δύο τελευταίων δεκαετιών είναι, όντως, η γενεσιουργός αιτία και κινητήρια δύναμη τόσο της ανορθολογικής φονταμενταλιστικής της άρνησης όσο και της (χωρίς όρους ή με όρους) παράδοσης στον φιλελευθερισμό, στο "αόρατο χέρι" των αγορών.
Ο εκσυγχρονισμένος αναχρονισμός του φονταμενταλισμού κι ο αναχρονικός εκσυγχρονισμός του φιλελευθερισμού, με ή χωρίς πρόσημα (νέο-φιλελευθερισμός, λαϊκός φιλελευθερισμός, σοσιαλφιλελευθερισμός της Κεντροαριστεράς και του "Τρίτου Δρόμου" α λα Μπλαίρ κλπ) είναι τα Σιαμαία της Παγκοσμιοποίησης του χρηματιστικού κεφαλαίου.
Το κεφάλαιο αναζήτησε διέξοδο στη φοβερή κρίση υπερπαραγωγής του, που ξέσπασε στις αρχές της δεκαετίας του ’70, τερματίζοντας την μακρόχρονη μεταπολεμική του επέκταση, με την φυγή προς τους ουρανούς της χρηματιστικής κερδοσκοπίας, με την "απελευθέρωση των αγορών", την ελευθερία κίνησης του κεφαλαίου όπου γής και την ταυτόχρονη νεοφιλελεύθερη επίθεση κατά των εργαζομένων, την "τριτοκοσμοποίηση" των Μητροπόλεων του ιμπεριαλιστικού Βορρά και την απώθηση σε ένα "Τέταρτο Κόσμο" ολόκληρων ηπείρων, όπως είναι η Αφρική.

Την ίδια στιγμή που η "φούσκα" των παγκοσμιοποιημένων χρηματιστικών αγορών έπαιρνε μυθικές, κυριολεκτικά, διαστάσεις, η κρίση υπερσυσσώρευσης επιτείνονταν στο χώρο της παραγωγής τροφοδοτώντας τις τεράστιες και μόνιμες στρατιές των ανέργων και των κοινωνικά αποκλεισμένων στις ίδιες τις "ανεπτυγμένες" καπιταλιστικές χώρες της Ευρώπης και της Β.Αμερικής. Οι κοινωνικές ανισότητες στην εποχή της παγκοσμιοποίησης γιγαντώθηκαν: το πλουσιώτερο ένα πέμπτο απομυζάει το 83% του παγκόσμιου εισοδήματος ενώ το φτωχότερο ένα πέμπτο το 1% (Πηγή: www.worldwatch.org ).
Η καπιταλιστική παγκοσμιοποίηση προκάλεσε ένα πολλαπλό κάταγμα στον κοινωνικό σκελετό, ή, αν προτιμάτε, ένα διαγώνιο σχίσμα. Ένα μεγάλο, ετερογενές πολιτικά και κοινωνικά, πολυταξικό πλέγμα δυνάμεων βλέπει να καταστρέφονται τα πραγματικά ή φανταστικά του συμφέροντα από την παγκοσμιοποίηση, τους διεθνείς θεσμούς της και τις αλληλένδετες μ’ αυτήν διαδικασίες υπερεθνικών ολοκληρώσεων τύπου Ευρωπαϊκής Ένωσης ή NAFTA. Η προάσπιση του Έθνους-Κράτους γίνεται η γραμμή άμυνάς τους είτε με άθρησκα σχήματα είτε με την ενδυνάμωση του θρησκευτικού φονταμενταλισμού είτε με παράδοξες υβριδικές "κοκκινοφαιές" συμμαχίες μεταξύ τους. ΄Ένα άλλο, εξίσου μεγάλο και ετερόκλητο, πολυταξικό κοινωνικό μπλοκ επενδύει τις προσδοκίες για προώθηση των πραγματικών και φανταστικών του συμφερόντων επίσης στην παγκοσμιοποίηση, στην ευρωπαϊκή καπιταλιστική ολοκλήρωση, τις"απαιτήσεις εκσυγχρονιστικών προσαρμογών" κλπ. Και τα δύο στρατόπεδα, που η αντιπαράθεσή τους μπορεί να πάρει απρόβλεπτες μορφές και διαστάσεις, όπως με την περίπτωση των νέων ταυτοτήτων στην Ελλάδα, δεν αμφισβητούν το καπιταλιστικό σύστημα ή, τουλάχιστον, δεν βλέπουν πια κάποια εναλλακτική λύση σ’ αυτό.

Με αντίπαλες μορφές η ίδια αλλοτρίωση διαπερνάει το διχασμένο κοινωνικό σώμα καθώς η καπιταλιστική παγκοσμιοποίηση είναι παγκοσμιοποίηση της πιο ακραίας μορφής της αλλοτρίωσης (Βλ. πιο διεξοδικά Σ. Μιχαήλ, Παγκοσμιοποίηση και Αλλοτρίωση, Ουτοπία Νο 39, Μάρτιος-Απρίλιος 2000) Το πλασματικό κεφάλαιο, όπως έδειξε ο Μαρξ στο Κεφάλαιο, είναι το "απόλυτο Φετίχ ", το Χρήμα που γεννάει Χρήμα χωρίς να περνάει από την παραγωγή.
Το απόλυτο Φετίχ έχει πάρει στις μέρες μας τις πιο τερατώδεις μορφές με τα διάφορα, οιωνεί εξωτικά, αγγλοσαξωνικά ονόματα: Pension Funds, hedge funds, derivatives… Τα Pension Funds με έδρα την Δυτική Ακτή ελέγχουν πολλαπλάσιες ποσότητες δολλαρίων από την ίδια την αμερικανική κυβέρνηση και τον Ομοσπονδιακό Προύπολογισμό. Οι χρηματιστικές εταιρείες-μαμούθ, που διαδέχτηκαν στην πρωτοκαθεδρία τις κλασσικές μεγάλες βιομηχανικές επιχειρήσεις, συγκεντρώνουν οικονομική δύναμη ασύγκριτα μεγαλύτερη από οποιαδήποτε εθνική κυβέρνηση και εθνικό Κράτος. Οι παγκοσμιοποιημένες χρηματιστικές αγορές, πέρα και πάνω από κάθε έλεγχο, μπορούν να καθορίζουν με τους σπασμούς τους, τα κερδοσκοπικά παιχνίδια και τα κραχ την ζωή και τον θάνατο εκατοντάδων εκατομμυρίων – όπως το έδειξε και το διεθνές κραχ με επίκεντρο την Ασία το 1997.

Η τρομακτική ισχύς του μεγάλου Φετίχ οξύνει στο έπακρο την κρίση του Κράτους-Έθνους μαζί και όλων των παραδοσιακών θεσμών και των διαδικασιών συγκρότησης μιας ταυτότητας. Η κρίση ταυτότητας (κοινωνικής, εθνικής, πολιτιστικής, του Εγώ κλπ) γενικεύεται ταυτόχρονα με την πιο ακραία εξατομίκευση. Έτσι κυριαρχεί το αποξενωμένο άτομο με την ελλειμματική ή και απούσα ταυτότητα, η αφηρημένη ατομικότητα σε ένα κόσμο που έχει αναχθεί σε αφηρημένη καθολικότητα.
Η κρίση της πατρικής λειτουργίας και η παρακμή της πατριαρχικής καπιταλιστικής κοινωνίας, που έφερε στο φως η ψυχανάλυση στην αυγή της ιμπεριαλιστικής εποχής, κορυφώνεται τώρα σε γενική έκπτωση της κοινωνικής συμβολικής τάξης, του "μεγάλου Άλλου", κατά την ορολογία του Jacques Lacan .

Όπως γράφει ο αριστερός Σλοβένος ψυχαναλυτής Slavoj Zizek (Βλ. The Ticklish Subject, Verso 1999), η αυξανόμενη δυσπιστία απέναντι στον "μεγάλο Άλλο" ή και η απουσία του από την σφαίρα της Συμβολικής τάξης επιφέρει την ζοφερή επιστροφή του στη σφαίρα του "Πραγματικού", στο χώρο του μη συμβολοποιήσιμου κενού. Σ’ αυτή την μαύρη τρύπα αρχίζουν τώρα να εμφανίζονται παρανοϊκές φαντασιώσεις και σενάρια συνωμοσιών σαν υποκατάστατα του "μεγάλου Άλλου": ο Κακός Ξένος, ο Αλλόφυλος, ο Εβραίος, ο Αλβανός, ο Τούρκος, οι Φράγκοι κλπ. όλοι οι Προαιώνιοι Εχθροί του Έθνους, που δεν μπορεί παρά να είναι ανάδελφο.
Με την επενέργεια των φαντασιώσεων στο ασυνείδητο αναδύονται διάφοροι πλασματικοί "άλλοι"που λειτουργούν σαν καθρέφτες μέσα στους οποίους, σε αντιπαράθεση, πλάθεται μια πλασματική ταυτότητα. Δίνεται έτσι μια πλαστή λύση στην κρίση ταυτότητας: φτιάχνεται ένα Artefact, ένας πλασματικός Εαυτός μέσα από τον αντικατοπτρισμό ενός πλασματικού άλλου, ένα είδωλο ειδώλου.

Ο εμφανιζόμενος νέο-ρατσισμός, ο αντισημιτισμός και η ξενοφοβία –όχι μόνο στην Αυστρία του Χάϊντερ αλλά και στην Ελλάδα των αλβανοφάγων, των αγκυλωτών σταυρών στα εβραϊκά νεκροταφεία και των "επιχειρήσεων σκούπας" κατά των δυστυχισμένων μεταναστών- κινητοποιεί, όπως έγινε και σε προηγούμενες τραγωδίες του 20ου αιώνα, τις ζοφερώτερες δυνάμεις και τα αδιέξοδα στα μύχια της ίδιας της ύπαρξης.
Στην περίπτωση του φονταμενταλισμού, όπως ιδιαίτερα τον γνωρίζουμε στα μέρη μας, πλάθεται μια πλασματική εθνικοθρησκευτική ταυτότητα – που ελάχιστη κι εντελώς εξωτερική σχέση μπορεί να έχει με την Παράδοση και είναι, σίγουρα, αντίθετη με το πνεύμα και το γράμμα του αρχέγονου χριστιανισμού καθώς και με το πνεύμα και το γράμμα της αρχαίας ελληνικής σκέψης. Για την συγκρότηση αυτής της ταυτότητας, πρωταρχική προϋπόθεση είναι να κατασκευαστεί ένας πλαστός "μεγάλος Άλλος", που βυσσοδομεί και μας καθορίζει: μια μυθική εικόνα της παγκοσμιοποίησης (που δεν θα θίγει, βεβαίως, τα καπιταλιστικά κοινωνικά της βάθρα) με μικτή εβραιοαμερικανοευρωπαϊκή ταυτότητα και το σημείον του Θηρίου στο μέτωπο.

Η τεχνητή ταυτότητα του "καθ’ημάς" φονταμενταλισμού ετεροκαθορίζεται πάντα από την κυρίαρχη εικόνα του πλαστού Άλλου. Εάν αυτή λείψει τότε όλο το οικοδόμημα καταρρέει. Γι αυτό πάντα αναζητάται κάποιος συμβιβασμός αμοιβαίος. Δεν είναι τυχαίο το σύνθημα " Ελλάς -Ευρώπη - Ορθοδοξία" ούτε οι υπέρ της παγκοσμιοποιήσεως διαβεβαιώσεις του Αρχιεπισκόπου Χριστόδουλου. Δεν αναγνωρίζεται μόνον η ισχύς του "μεγάλου Άλλου" αλλά μέσα από την σύγκρουση αναζητάται η αμοιβαία αναγνώριση, όπως στην διαλεκτική Αφέντη και Δούλου στον Χέγκελ.

Ο σκοταδιστικός φονταμενταλισμός είναι συνδεμένος με ομφάλιο λώρο με την μήτρα του, την "φωταδιστική" φιλελεύθερη παγκοσμιοποίηση του κεφαλαίου.
Η αντίφαση ανάμεσα στην καπιταλιστική παγκοσμιοποίηση και τις ανάγκες της "κατά ανίερον τρόπον χειμαζομένης ανθρωπότητος" ( κατά την έκφραση του Ανδρέα Εμπειρίκου στον Μεγάλο Ανατολικό) δεν μπορεί να λυθεί με το γέννημά της που τελικά την υπηρετεί, την υποστροφή στο μερικό και στο τοπικό, στο Κράτος-Έθνος, στον θεοκρατικό σεληνιασμό και στους μύθους της Φυλής.

Η μόνη εναλλακτική λύση στη φρίκη που σπέρνει η καπιταλιστική παγκοσμιοποίηση είναι αυτή που ήδη έχει αρχίσει να προμηνύεται και να ανατέλλει με την παγκοσμιοποίηση των κοινωνικών αντιστάσεων και τις νέες μορφές διεθνιστικής αλληλεγγύης και δράσης, από το Σιάτλ, τον Νοέμβριο του 1999 στην Πράγα του Σεπτεμβρίου 2000 μέχρι τις εξεγέρσεις των ημερών μας στη Λατινική Αμερική κ. ά.
Απέναντι στο παγκοσμιοποιημένο κεφάλαιο πρέπει να αντιπαραταχθεί μια νέα Διεθνής της εργασίας, όλων των καταπιεσμένων και κοινωνικά αποκλεισμένων.

Απέναντι στην αφηρημένη καθολικότητα του χρηματιστικού κεφαλαίου η μόνη ιστορική απάντηση είναι η καθολική ανθρώπινη χειραφέτηση από την εκμετάλλευση, την καταπίεση, τον εξευτελισμό ανθρώπου από άνθρωπο. Μια απελευθερωμένη ανθρωπότητα, χωρίς τάξεις, χωρίς αφέντες και δούλους, χωρίς εξουσιαστές και εξουσιαζόμενους είναι η μόνη συγκεκριμένη καθολικότητα που είναι ικανή να διασώσει και όλο τον πλούτο του μερικού, του τοπικού, του ιδιότυπου και ιδιόρρυθμου, όλη τη ποικιλία των πολιτιστικών συνεισφορών των λαών της γης, μέσα σε μια κοινωνία επιτέλους συμφιλιωμένη με την Φύση κι όπου, όπως λεει το Κομμουνιστικό Μανιφέστο, "η ανάπτυξη του κaθενός θα είναι ο όρος για την ανάπτυξη όλων".

Το επαναστατικό προλεταριάτο θα κατορθώσει, ώστε η θρησκεία να γίνει πραγματικά ατομική υπόθεση για το κράτος. Και μέσα σ' αυτό το ξεκαθαρισμένο από τη μεσαιωνική μούχλα πολιτικό καθεστώς το προλεταριάτο θα αρχίσει μια πλατιά, ανοιχτή πάλη για την εξάλειψη της οικονομικής δουλείας, που είναι η αληθινή πηγή της θρησκευτικής αποβλάκωσης της ανθρωπότητας.

Υ. Γ. Οι Ζηλωτές του 14ου αιώνα χρησιμοποιούσαν την επιστροφή στον αρχέγονο χριστιανισμό σαν όπλο για να δώσουν τέλος στην παλειά χριστιανική μεσαιωνική κοινωνία. Οι νεο "Ζηλωτές" του 21ού αιώνα χρησιμοποιούν την θρησκεία για να διαιωνίσουν την παλειά, ξεπερασμένη καπιταλιστική κοινωνία, ξαναγυρίζοντάς την πίσω, στη μεσαιωνική της αφετηρία. Οι Ζηλωτές του 14ου αιώνα ήταν πρωτοπορία των πληβειακών στρωμάτων και της ανερχόμενης κοινωνικής επανάστασης. Οι νεοορθόδοξοι- «μαρξιστές» και μη, του 21ού αιώνα είναι η μικροαστική οπισθοφυλακή της αστικής αντίδρασης και της αντεπανάστασης. Η συμπλησίαση Μεταλληνού, Παπαθεμελή και Θύμιου Παπανικολάου μέσω του ΡΕΣΑΛΤΟ εκδηλώνει τη συσπείρωση σε διεθνή κλίμακα όλων των δυνάμεων της αντίδρασης και του σκοταδισμού ενάντια στην επερχόμενη παγκόσμια επανάσταση και τη συνειδητή μαρξιστική πρωτοπορία της. Δεν μπορεί να υπάρξει κανένας συμβιβασμός ανάμεσα στον Μαρξισμό και στο εχθρικό ταξικό στρατόπεδο του ποικιλώνυμου ιδεαλισμού παρά τις προσωπικές φιλικές σχέσεις που μπορεί να υπάρχουν με άτομα που εκπροσωπούν αυτές τις ιδέες.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου