Σελίδες

Σάββατο 7 Μαΐου 2011

Ποια είναι τα όρια επέκτασης της Ευρωπαϊκής Ένωσης;


Ποια είναι τα όρια επέκτασης της Ευρωπαϊκής Ένωσης;


Tο περιοδικό Monthly Review στα πλαίσια ειδικού αφιερώματός του για την Ευρωπαϊκή Ένωση, θέτει το εξής ερώτημα: Ποια είναι τα όρια επέκτασης της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ποιες οι δυνάμεις που καθορίζουν αυτή τη διαδικασία; Η συντακτική ομάδα αποφάσισε να απευθυνθεί σε μια σειρά από πολιτικούς, ακαδημαϊκούς, διπλωμάτες, δημοσιογράφους κ.λπ., προκειμένου να έχει τις απαντήσεις τους, οι οποίες θα δημοσιευθούν στο τεύχος Ιουνίου 2008 του περιοδικού.
BHXOΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ


{Αξιότιμε κύριε Βήχε,

σε συνέχεια της -προ ημερών- τηλεφωνικής μας επικοινωνίας σας αποστέλλω το υλικό προκειμένου να ενημερωθείτε για το ειδικό αφιέρωμα του περιοδικού μας. Σε αυτό θα βρείτε το θέμα-ερώτημα της έρευνας, το εύρος της απάντησης, την προτεινόμενη ημερομηνία απάντησης, καθώς επίσης και τον τρόπο αποστολής αυτής.

H συμβολή σας στην απόπειρά αυτή του περιοδικού μας, θα μας τιμούσε

ιδιαίτερα.

Δεν γνωρίζω μήπως κατορθώσατε τελικά να βρείτε κάποια στοιχεία

επικοινωνίας του ακαδημαϊκού, του κ. Κώστα Βέργου.

Τις θερμές μου ευχαριστίες για την προσωπική σας συμβολή, συνεργασία και διευκόλυνση.

Με εκτίμηση

Για το περιοδικό/ //Monthly Review/

Σταμάτης Νικηταράς

*Τ* 210 3214488

*F* 210 3213578

*M* 6973 288026

*E * stamatis@monthlyreview.mailto : stamatis@monthlyreview.gr }

Αθήνα, 24/03/2008

Αξιότιμε κύριε Βήχε,

το περιοδικό Monthly Review στα πλαίσια ειδικού αφιερώματός του για την Ευρωπαϊκή Ένωση, θέτει το εξής ερώτημα: Ποια είναι τα όρια επέκτασης της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ποιες οι δυνάμεις που καθορίζουν αυτή τη διαδικασία;

Η συντακτική ομάδα αποφάσισε να απευθυνθεί σε μια σειρά από πολιτικούς, ακαδημαϊκούς, διπλωμάτες, δημοσιογράφους κ.λπ., προκειμένου να έχει τις απαντήσεις τους, οι οποίες θα δημοσιευθούν στο τεύχος Ιουνίου 2008 του περιοδικού.

Η συμμετοχή σας σε αυτήν μας την απόπειρα θα μας τιμούσε ιδιαίτερα.

Η αποστολή της απάντησης θα πρέπει να γίνει μέχρι τη Δευτέρα 7 Απριλίου 2008, και δεν θα πρέπει να υπερβαίνει το όριο των 300 λέξεων.

Τρόποι αποστολής:

F 210 32 13 578

E info@montlyreview.gr , stamatis@monthlyreview.gr

Ταχυδρομική αποστολή Περιοδικό Monthly Review, Πραξιτέλους 29, 105 60 Αθήνα

Στοιχεία επικοινωνίας:

Σταμάτης Νικηταράς

Τ 210 32 14 488, 210 32 14 480

M 6973 288026

Ε stamatis@monthlyreview.gr

*************************************

Η Ευρωπαϊκή ολοκλήρωση πάνω σε καπιταλιστικές γραμμές συγκρούεται με τα όρια του συστήματος και γίνεται όλο και περισσότερο προβληματική

Το επιχείρημα του Ασκάρ, για να δείξει τον “ξεπερασμένο” χαρακτήρα της λενινιστικής αντίληψης της καπιταλιστικής παρακμής, είναι το “μακρύ κύμα” της καπιταλιστικής επέκτασης μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Δεν είναι σύμπτωση ότι η ίδια μεταπολεμική παρατεταμένη άνθηση θεωρείται από τον Ντέιβιντ Χάρβεϋ ως όριο μεταξύ του “κλασικού” ιμπεριαλισμού του 1885-1945 και του “νέου” ιμπεριαλισμού υπό την ηγεμονία των ΗΠΑ.

Ο μύθος της Αιώνιας Επιστροφής του Ίδιου δεν είναι κεντρικός μόνο στις πρώιμες προκαπιταλιστικές μορφές· εμφανίζεται ξανά όπως έδειξε ο Βάλτερ Μπέντζαμιν στο Passagenwerk, με την ιστορική εξάντληση της αστικής τάξης, της κυρίαρχης τάξης στην “τελευταία μορφή μιας ανταγωνιστικής ταξικής κοινωνίας”. Κατά την κοσμοθεωρία μιας θνήσκουσας κυρίαρχης τάξης, διαφορετικές μορφές αναπτύσσονται και παρακμάζουν, αλλά ποτέ δεν σπάνε τη συνέχεια του κυκλικού χρόνου, στον οποίο η ίδια θεμελιώδης κοινωνική σχέση επανιδρύει αιωνίως τον εαυτό της. Αιώνια Επιστροφή είναι ο μύθος που σκιάζει τον καπιταλιστικό κόσμο σε παρακμή από την εποχή του Νίτσε μέχρι σήμερα.

Η γενική ιδέα της παρακμής πρέπει να συγκεκριμενοποιηθεί: είναι η παρακμή του θεμελιώδους νόμου της κίνησης του κεφαλαίου, η αξιακή σχέση που εκδηλώνει μια αυξανόμενη ανικανότητα να λειτουργήσει ως η ρυθμιστική αρχή της κοινωνικής οικονομικής ζωής. Φτάνει τα ιστορικά της όρια, από το τελευταίο τμήμα του 19ου αιώνα και μετά, όταν η τάση για την καθολικότητα που γεννήθηκε με την καπιταλιστική σχέση έρχεται σε συγκρούσεις όχι μόνο με τα εξωτερικά, εδαφικά όρια της επέκτασης , αλλά με τα εσωτερικά όρια του ίδιου του κεφαλαίου ως σχέσης, με τα όρια της καπιταλιστικής συσσώρευσης, τα ιστορικά όρια στη σχέση κεφάλαιο/εργασία. Η διαμόρφωση νέων μορφών κοινωνικού ελέγχου πάνω στην εν δυνάμει επαναστατική εργατική τάξη, πάνω σε όλες τις πλευρές της ζωής του εργατικού πληθυσμού, η ανάκαμψη της απειλής μιας κοινωνικής επανάστασης στο εσωτερικό και εξεγέρσεων των καταπιεσμένων λαών στο εξωτερικό, γίνεται ιδίως μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση του 1917, η κύρια ανησυχία του καπιταλισμού σε παρακμή και της παρακμάζουσας κυρίαρχης τάξης.

Η οικονομική παγκοσμιοποίηση δεν έλυσε την κρίση της υπερσυσσώρευσης κεφαλαίου, αλλά την διόγκωσε προσθέτοντας γιγάντια ποσά πλασματικού κεφαλαίου που έχουν αξιώσεις σε ένα συρρικνούμενο ποσό διαθέσιμης υπεραξίας. Μια σειρά οικονομικών σοκ αποκάλυψε αυτό το γεγονός. Στη δεκαετία του '80 το κόστος της καταστροφής του πλεονάζοντος κεφαλαίου το πλήρωσαν οι λεγόμενες LDCs (Less Developed Countries, οι υπανάπτυκτες χώρες), οι υπερχρεωμένες χώρες στη Λατινική Αμερική, την Αφρική και την Ασία. Στο τέλος της δεκαετίας του '90 το κόστος του κραχ που επικεντρώθηκε στην νοτιοανατολική Ασία, πληρώθηκε κυρίως και αρχικά από τις λεγόμενες NICs, (Newly Industrialized Countries) τις ασιατικές “προσφάτως εκβιομηχανισμένες χώρες»· αλλά καθώς αυτό το διεθνές κραχ περιελισσόταν σε όλο τον κόσμο, με το χρεοστάσιο της Ρωσίας τον Αύγουστο του 1998 και την κατάρρευση της μεγαλύτερης χρηματιστηριακής εταιρείας hedge fund, της Long Term Capital Management (LTCM) με έδρα στις ΗΠΑ, τον Σεπτέμβριο – Οκτώβριο της ίδιας χρονιάς, η προοπτική μιας παγκόσμιας κατάρρευσης έγινε ορατή. Η ρήξη της κερδοσκοπικής φούσκας της οικονομίας νέας υψηλής τεχνολογίας (“dot.com” economy) στις ΗΠΑ το 2000, η ύφεση που ακολούθησε, η πτώχευση γιγάντιων ομίλων όπως η Enron και ολόκληρων κρατών, όπως η Αργεντινή το 2001, (μιας χώρας που είχε αναγορευτεί στη “μεγαλύτερη επιτυχία του νεοφιλελευθερισμού”…) έκανε αυτή την προοπτική απτή.

Η χρηματιστική παγκοσμιοποίηση απέτυχε να λύσει την κρίση της καπιταλιστικής υπερσυσσώρευσης που αναδύθηκε μετά την κατάρρευση του συστήματος του Μπρέτον Γουντς. Την επιδείνωσε. Η νεοφιλελεύθερη στρατηγική, που συνδέθηκε άλυτα μαζί της, επίσης απέτυχε. Δεν λειτουργεί πια, όχι μόνο ως αποτελεσματική οικονομική πολιτική, αλλά πάνω από όλα δεν λειτουργεί ως τρόπος κοινωνικού ελέγχου και ταξικής κυριαρχίας. Η κρίση πολιτικής διακυβέρνησης την οποία το χρηματιστικό κεφάλαιο και ο νεοφιλελευθερισμός προσπάθησαν να εξουδετερώσουν τις τελευταίες δεκαετίες του 20ου αιώνα, επανεμφανίζεται δυναμικά στις αρχές του 21ου αιώνα.

Χωρίς μια μαρξιστική θεωρία της καπιταλιστικής παρακμής όλες αυτές οι αποτυχίες παραμένουν ένα αδιάλυτο αίνιγμα. Το ίδιο ισχύει για την νέα κούρσα ιμπεριαλιστικού πολέμου στη Μέση Ανατολή, την Κεντρική Ασία και διεθνώς.

Οι δυνατότητες είναι τεράστιες δεδομένου ότι οι λαοί έχουν υποστεί βαριές και βαθιές συνέπειες από τον συνεχιζόμενο πόλεμο. Τα αντιπολεμικά αισθήματα φουντώνουν μέσα σε συνθήκες τέτοιες όπου η καπιταλιστική κρίση ήδη να έχει σπρώξει εκατομμύρια εργατών και νέων στην αρένα του ταξικού μαζικού αγώνα στις μητροπολιτικές χώρες. Oι κοινωνικές συγκρούσεις οξύνονται και στην Ευρώπη (στη Γαλλία στον αγώνα κατά του CPE τον Φεβρουάριο – Μάρτιο του 2006, στην Ελλάδα στον αγώνα κατά της ιδιωτικοποίησης της εκπαίδευσης με τις μαζικές διαδηλώσεις, απεργίες και καταλήψεις από τον Μάιο του 2006 ως τον Μάρτιο του 2007) καθώς και στην Αμερική (για παράδειγμα το κίνημα του “Si se puede” εκατομμυρίων μεταναστών εργατών το 2006).

Η άρχουσα τάξη, συνειδητοποιώντας την απειλή, προσπαθεί να την εξουδετερώσει και με κρατική καταστολή και προσεγγίζοντας την Αριστερά όλων των ειδών για μέτωπα ταξικής συνεργασίας και κεντροαριστερά κυβερνητικά σχήματα. Η συμμαχία με τις αστικές δυνάμεις, κατά το Βρετανικό πρότυπο, στο όνομα του αγώνα κατά του πολέμου μπορεί να βοηθήσει μόνο τους πολεμοκάπηλους, αφοπλίζοντας πολιτικά τη μόνη κοινωνική δύναμη που είναι ικανή να τους νικήσει, την εργατική τάξη.

Η επέκταση της ΕΕ προς ανατολάς συνδέθηκε με τις ανάγκες και τους ανταγωνισμούς μέσα και ανάμεσα στις χώρες του πυρήνα γύρω από τον άξονα Γαλλίας – Γερμανίας.

Αρχικά, η επανενωμένη Γερμανία υπό τον Helmut Kohl ήθελε να περιορίσει την επέκταση της ΕΕ μόνο στις κεντροευρωπαϊκές πρώην Σοσιαλιστικές χώρες, την Δημοκρατία της Τσεχίας, την Ουγγαρία και την Πολωνία, με άλλα λόγια σε μια νεκραναστημένη Mitteleuropa γερμανικής κυριαρχίας, διαχωρίζοντας πάλι την Ανατολική Ευρώπη ανάμεσα σε ένα περισσότερο ανεπτυγμένο κέντρο και ένα φτωχότερο ανατολικό / νότιο-ανατολικό κομμάτι. Αλλά ο ανταγωνισμός με την Γαλλία που απαιτούσε την είσοδο της Ρουμανίας (κάνοντας έτσι και την είσοδο της Βουλγαρίας αναπόφευκτη), οι πιέσεις από την Σουηδία για λογαριασμό της Εσθονίας, με την συνέπεια να συμπαρασύρονται και η Λετονία και η Λιθουανία, και η πολιτική της Κομισιόν υπό τον Πρόντι για μια συνεκτική διεύρυνση οδήγησαν τον Μάιο του 2005 στην ΕΕ των 27 κρατών- μελών (συμπεριλαμβανομένης της Κύπρου).

Αλλά τώρα προκύπτει ένα νέο σύνολο αντιφάσεων.

Αυτή η «ένωση» της Δυτικής με την Ανατολική Ευρώπη ορθώνει ταυτόχρονα νέα σύνορα και διαχωρισμούς. Η Ανατολική Ευρώπη θεωρείται κυρίως ως δεξαμενή φτηνής μη οργανωμένης εργασίας, σε μια εξατομικευμένη κοινωνία που αποσυντίθεται κάτω από τον έλεγχο των διεφθαρμένων ελίτ στην εξουσία που συνεργάζονται επικερδώς με το ευρωπαϊκό κεφάλαιο. Ενώ οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις και τράπεζες εισδύουν ελεύθερα σε αυτή την νέα περιφέρεια, ένα διαχωριστικό τείχος ορθώνεται στην Δύση για να εμποδίσει την μαζική έξοδο των φτωχών ανθρώπων που έρχονται σαν μετανάστες από την Ανατολή. Την ίδια στιγμή η μετακίνηση των επιχειρήσεων στην Ανατολή χρησιμοποιείται σαν όπλο για την περικοπή των μισθών και τη χειροτέρευση των συνθηκών διαβίωσης, για την πειθάρχηση των εργαζομένων στην Δύση κάτω από την μόνιμη απειλή των εργοστασίων που κλείνουν και της μαζικής ανεργίας. Μια νέα ταξική ανασύνθεση συμβαίνει σε ηπειρωτικό επίπεδο.

Εκτός από την κοινωνική υπάρχει μια γεωπολιτική διάσταση που επηρεάζει την επέκταση της ΕΕ προς την Ανατολή.

Ποια είναι, λοιπόν, τα όρια επέκτασης της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ποιες οι δυνάμεις που καθορίζουν αυτή τη διαδικασία; Η απάντηση δόθηκε επιγραμματικά λόγο περιορισμένου χώρου. Η Ευρωπαϊκή ολοκλήρωση πάνω σε καπιταλιστικές γραμμές συγκρούεται με τα όρια του συστήματος και γίνεται όλο και περισσότερο προβληματική. Μια εναλλακτική οργάνωση και ένωση της ηπείρου είναι δυνατή μόνο σε μια νέα σοσιαλιστική βάση, ανανεώνοντας την προοπτική των Ενωμένων Σοσιαλιστικών Πολιτειών της Ευρώπης.

40 χρόνια μετά το επαναστατικό Συμβάν του Μάη του 68, την πρώτη επανεμφάνιση του φαντάσματος της σοσιαλιστικής επανάστασης στην Ευρώπη, δεκαετίες μετά το αρχικό επαναστατικό κύμα του 1917-23, η γηραιά ήπειρος βρίσκεται και πάλι σε σταυροδρόμι.

Πού βαδίζουμε λοιπόν; Σε αυτούς τους καιρούς της αβεβαιότητας, το μόνο σίγουρο και βέβαιο είναι ότι η Ευρώπη έχει μπει σε μια εποχή θυελλών. Είναι στο χέρι των εκμεταλλευόμενων μαζών και της εργατικής πρωτοπορίας να μεταμορφωθεί η καταιγίδα που βρίσκεται σε εξέλιξη σε μια νέα «έφοδο στον ουρανό».

Βήχος Παναγιώτης

28 Μαρτίου 2008

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου