Σελίδες

Σάββατο 7 Μαΐου 2011

ΞΑΝΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΑΣΤΟΡΙΑΔΗ!


ΞΑΝΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΑΣΤΟΡΙΑΔΗ!

Επιστολή του Νίκου Αποστολάτου και απάντηση του Παναγιώτη Βήχου.

Ο ΦΟΙΤΗΤΗΣ ΝΙΚΟΣ ΑΠΟΣΤΟΛΑΤΟΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΘΕΣΕΙΣ ΜΑΣ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΚΑΣΤΟΡΙΑΔΗ!

Δηλαδή σύντροφε Βήχο, για σας είναι ανάγκη να είναι κάποιος Μαρξιστής ή Τροτσκιστής για να λέγεται επαναστάτης; Ο Καστοριάδης είτε το θέλετε είτε όχι ήταν κορυφή στην πολιτική σκέψη, όσο κι αν υπονομευότανε το έργο του για 10ετίες. Ευρύτερα γνωστός έγινε το 1973 κι έπειτα με τη "Φαντασιακή θέσμιση της κοινωνίας", ενώ από το 1946 ως το 1966, όπως σας έγραψα και στην προηγούμενη επιστολή μου, ήταν ο κύριος εργάτης του περιοδικού "Σοσιαλισμός ή Βαρβαρότητα". Κείμενά του χρησιμοποιήθηκαν στον Μάη του ΄68.

Πρόβλεψε τα γεγονότα της Ουγγαρίας του ΄56 δέκα ολόκληρα χρόνια νωρίτερα, ενώ δεν έπαψε να αναλύει και κριτικάρει τις κοινωνικές ζυμώσεις που λάβαιναν χώρα στην ΕΣΣΔ όλα αυτά τα χρόνια. Ποιος τον ήξερε; Είτε το θέλετε σύντροφοι, είτε όχι, οικονομικοί και κοινωνικοί νόμοι αιτιότητας που τελικά την κάνετε αιτιοκρατία, δεν υπάρχουν ούτε και πρόκειται να υπάρξουν γιατί ο άνθρωπος είναι πολυδιάστατα αεικίνητο ον που δεν γνωρίζει περιορισμούς στο αν θα ενεργήσει με τον ένα ή τον άλλο τρόπο γι΄ αυτό ή για κείνο το αποτέλεσμα. Ο Μαρξ δεν ήταν σύντροφοι, που "προφήτευε" πως επανάσταση θα γινόταν πρώτα στην Γερμανία, έπειτα στην Αγγλία και Γαλλία, και τελικά στη Ρωσία;!!! Ο Μαρξ δεν ήταν σύντροφοι, που είπε πως "αν δεν υπήρχε η τύχη, η ιστορία θα φαινόταν σαν σκέτη μαγεία"; Με τον παράγοντα "τύχη" υπαρκτό, είναι δυνατόν να καθοριστούν "αντικειμενικοί νόμοι" πρόβλεψης της κοινωνικής και οικονομικής συμπεριφοράς; Τότε γιατί διαψεύστηκε σ΄ όλα τα παραπάνω ο Κάρολος;; Ας πάρουμε τον "νόμο" της υπεραξίας σύντροφοι: υπάρχει τίποτα που να μας εγγυάται πως το άνυσμα Χ (βιοτικό επίπεδο της εργατικής τάξης) παραμένει και θα παραμένει σταθερό; Αν υποθέσουμε πως το Χ αυξάνει μέσα στο χρόνο, τότε δεν μπορούμε να πούμε τίποτα για την εξέλιξη του ποσοστού της υπεραξίας! Οσον αφορά τους άλλους "νόμους" για την ύψωση της οργανικής σύνθεσης του κεφαλαίου, την πτώση του ποσοστού κέρδους και την αναγκαιότητα των κρίσεων υπερπαραγωγής οποιοσδήποτε έχει διαβάσει ιστορία από τότε μέχρι σήμερα ξέρει πως απέτυχαν παταγωδώς. Δεν αντιλαμβάνεσαι σύντροφε Βήχο πως την ίδια την υπόστασή σας προσβάλλετε με το να θέλετε να "κατοικείτε" μέσα σε κενές και απατηλές διαδικασίες πρόβλεψης. Αν ήταν έτσι τότε θα ξέρατε εκ των προτέρων την ιστορία και αδιάκοπα θα μας συγκινούσατε με τις ακριβέστερες "προφητείες" σας - πράγμα βέβαια που δεν συμβαίνει και που έχει καταντήσει κωμωδία.

Διακηρύσσετε ανόητα μια στείρα μοιρολατρία - γιατί περί αυτού πρόκειται - περιμένοντας τον "από μηχανής Θεό" κι όχι βασιζόμενοι στις δικές σας εγγενείς δυνάμεις. Αυτό εννοεί ο Καστοριάδης όταν λέει πως η "θεωρία" του Μαρξ βασίζεται σε μια μεταφυσική: αδιάκοπη επίκληση κενών ταυτολογιών, και ο καπιταλισμός ακόμα να καταρρεύσει. Αντίθετα, γίνεται κάθε μέρα και πιο έξυπνος στην εξεύρεση νέων μορφών και τρόπων καταπίεσης, κάτω, πάντα, απ΄ τις ευλογίες "επαναστατικών" ομάδων και {ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΚΑΦΕΝΕΙΩΝ} που άλλο δεν κάνουν από το να πεθαίνουν κάθε μέρα πάνω σε παρωχημένες θεωρίες.

Βέβαια και ο Μαρξ ήταν τέκνο του καπιταλιστικού κόσμου (Γερμανίας ειδικότερα) της εποχής του! Απετέλεσε την θεωρητική αντίδραση ενάντια στην πολύ πραγματική καταπίεση που ασκούσε ο καπιταλισμός τότε. Αν οι συνθήκες δεν ήταν τέτοιες δεν θα υπήρχε και η ανάγκη για έναν Μαρξ. Η ένταση της δράσης καθορίζει αυτήν της αντίδρασης, φίλοι μου. Τώρα όσον αφορά τον πολλά αγαπητό Τρότσκι, συνέργησε ή όχι με τον Λένιν σ΄ όλα τα καταπιεστικά μέτρα προδοσίας της Οχτωβριανής Επανάστασης; Τι έκανε στην Κροστάνδη; Μαζί με τον Λένιν δεν δέχτηκε στα πλαίσια της νέας οικονομικής πολιτικής που επρόκειτο να εφαρμοστεί, τον "ταιϋλορισμό" σαν "αποδοτικότερο" σύστημα εργασίας και παραγωγής; Παράλογα συνέδεσε την επανάσταση του ΄17 με την υπεράσπιση της μετέπειτα ΕΣΣΔ!!! Π¨οτε υπήρξε εργατικό κράτος αυτή η χώρα σύντροφοι, για να μπορέσει μετά να εκφυλιστεί; Ορίστε μου μια χρονική περίοδο! Τη στιγμή που το 1918 (18/1) έγιναν εκλογές στην Ρωσία και στα σοβιέτ δεν βγήκαν πρώτοι οι Μπολσεβίκοι (Παγκόσμια Ιστορία, της Σοβιετικής Ακαδημίας Επιστημών, στον τόμο Η1 Η2, σελ. 889, 890).

Πώς είναι δυνατόν να υποστηρίζετε την ΕΣΣΔ όταν έχετε υπόψη σας την Α. Γερμανία του ΄53, το Πόζναν του ΄56, την Πράγα του ΄56, το Νοβοτσερκάσκ του ΄62, την Τσεχοσλοβακία του ΄68 και το Αφγανιστάν, στο τέλος της 10ετίας του ΄70;;; Ας μην πούμε για την Πολωνία. Κάποιον έχετε την πρόθεση να παραπλανήσετε φίλοι μου! Ελπίζω όχι το αναγνωστικό σας κοινό ή αυτούς που υπναλέα σας ακολουθούν. Ο σύντροφος Βήχος μάλλον ξεπέταξε τα δύο μονάχα βιβλία του Καστοριάδη αποβλέποντας μάλλον κάπου - αλήθεια, πού; - πριν ακόμα τ΄ αγγίξει. "Μπροστά στον πόλεμο, στα γαλλικά δεν σημαίνει πριν από τον πόλεμο, όπως αναπόφευκτα θα το εννοήσουν οι κουφοί" λες να τόξερε ο φίλος Κορνήλιος; "και όπως το έχουν ήδη εννοήσει. Δεν πρόκειται στο βιβλίο αυτό για πρόβλεψη ή προβολή, αλλά για ανάλυση του σύγχρονου κόσμου, απαραίτητη προκειμένου να προσανατολιστεί κανείς μέσα σ΄ αυτόν".

Μ΄ αυτά δεν προλόγισε το βιβλίο ο Καστοριάδης σύντροφε Βήχος Δεν τα διάβασες; ¨Η τελικά δεν αποδεικνύει μέσα σ΄ αυτό την υπεροπλία των σοβιετικών; για το οποίο δεν βγάζεις άχνα, αλλά λόγω του Οχτώβρη του ΄17 εξακολουθείς να υπερασπίζεσαι! (σουρρεαλισμό το κάναμε). Φυσικά, σύντροφε Βήχο, η οποιαδήποτε πληθωριστική τάση που μαστίζει σήμερα την καπιταλιστική οικονομία οφείλεται στην συνεχώς αυξανόμενη πίεση της εργατικής τάξης! Μήπως πιέζουνε οι νόμοι; Τελικά κάνουνε τα άτομα τους νόμους και τους στηρίζουνε ή τους καταλύουν, ή μήπως οι νόμοι καθορίζουν την ανθρώπινη δημιουργία; Εσύ βέβαια δέχεσαι το τελευταίο και ο ύπνος σου είναι βαθύς. Καλύτερα λοιπόν να διαβάσεις περισσότερο Καστοριάδη. Διάβασε τη Φαντασιακή Θέσμιση της Κοινωνίας, αν είναι για τα μέτρα σου. Εδώ δεν πρόκειται να δώσεις απαντήσεις στον γραφικό "Μαρξιστή" του Φόρουμ σου, ούτε στους διάφορους Mole, Ασχετους και Ξενιτεμένους. Ούτε στους "μαϊντανούς" ποιητές της "αμφισβήτησης". Αυτοί δεν έχουν καταλάβει ούτε λέξη από όσα μέχρις στιγμής σου έχω γράψει! Εσύ ίσως μπορέσεις να αρθρώσεις κάποιες "απαντήσεις" που θα με κάνουν ίσως να χαμογελάσω! Ωστόσο διάβασε το φαντασιακό στοιχείο, και την επανάσταση κατά της Γραφειοκρατίας. Την πείρα του Καστοριάδη μονάχα νάχες! Σας προκαλώ - όλους εσάς του ΠΟΛΙΤΙΚΟΥ ΚΑΦΕΝΕΙΟΥ - και προσκαλώ να δημοσιεύσετε το γράμμα μου και να μου απαντήσετε μέσα από την ΠΡΩΤΗ ΣΕΛΙΔΑ, όχι στο FORUM. Είμαι βέβαιος ότι αυτή μου την επιστολή δεν θα τη δημοσιεύσετε γιατί ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙΤΕ ΝΑ ΑΠΑΝΤΗΣΕΤΕ. Ωστόσο αν το επιχειρήσετε θα ήταν ευχής έργο και μια υγιής κίνηση. Τουλάχιστον εσύς μέχρι σήμερα έχετε δείξει ότι αν μη τι άλλο είσαστε τίμιοι αγωνιστές σε λάθος στρατόπεδο.

Φιλικά

ΝΙΚΟΣ ΑΠΟΣΤΟΛΑΤΟΣ

Φοιτητής Θεσσαλονίκη

ΘΑ ΠΕΡΑΣΟΥΜΕ ΠΑΝΩ ΑΠΟ ΤΑ ΚΕΦΑΛΙΑ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΤΩΝ ΤΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ!

Μια μικρή αλλά αναγκαία απάντηση στον υπερόπτη φοιτητή οπαδού ενός φασίζον "Φιλοσόφου"

Αγαπητέ Νίκο:

Να μην είσαι τόσο βέβαιος όταν απευθύνεσαι στον Παναγιώτη Βήχο και το ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΚΑΦΕΝΕΙΟ, ότι θα "κρύψουν" την επιστολή σου μη μπορώντας να απαντήσουμε! Είναι το πρώτο σου λάθος και ακολουθούν σωρεία άλλων!

Με το γράμμα σου αυτό έρχεσαι να υπογραμμίσεις ορισμένα κεντρικά σημεία των καστοριαδικών "θεωριών", όσο και να εκθέσεις το είδος της σύγχυσης που σε διακατέχει και του αποπροσανατολισμού μέσα σε ορισμένα στρώματα στα οποία αυτές απευθύνονται. Kεντρικός άξονας όλων των θέσεων του Καστοριάδη και των πριν από αυτών ομοϊδεατών του είναι η αρνητική στάση τους (καλύτερα θα μπορούσα να πω ΗΤΑΝ) στο ζήτημα της ταξικής φύσης της ΕΣΣΔ. Γι΄ αυτούς, η ανάδυση της σταλινικής γραφειοκρατίας σήμανε την καταστροφή των καταχτήσεων του Οχτώβρη 1917 και την εγκαθίδρυση ενός νέου τύπου εκμεταλλευτικού καθεστώτος. Η επαναστατική παγκόσμια εργατική τάξη δεν είχε τίποτα να υπερασπίσει σ΄ εκείνη τη χώρα! Ακόμα παραπέρα: ο σταλινισμός υπήρχε ήδη σε σπέρμα στον λενινισμό, μέσα στον ίδιο τον πρωτεργάτη του Οχτώβρη, το Μπολσεβίκικο Κόμμα. Και αυτό σημαίνει ότι είναι πολύ αμφίβολο αν υπήρξε ποτέ η Σοβιετική Ένωση εργατικό κράτος.

Όσο και να διανθίσουν οι διάφοροι Καστοριάδηδες τις θέσεις τους με εξεζητημένα επιχειρήματα, ο κορμός τους παραμένει ένα αναμάσημα της προπολεμικής φόρμουλας που καταπολέμησε ο Τρότσκι στην "Υπεράσπιση του Μαρξισμού". Επαναλαμβάνουμε και εδώ ότι οι αναλύσεις εκείνες του Τρότσκι ήταν απόλυτα σωστές. Ο φίλος Νίκος θα μπορούσε αντί να ειρωνεύεται τους φίλους του ΠΟΛΙΤΙΚΟΥ ΚΑΦΕΝΕΙΟΥ να ξαναμελετούσε αυτό το έργο του Τρότσκι, οπότε, ανάμεσα στα άλλα, θα ανακάλυπτε ότι ο τελευταίος - αντίθετα με τον Καστοριάδη - γράφει "στα μέτρα" οποιουδήποτε παίρνει τη θέση του στο πλευρό του προλεταριάτου.

Το βασικό λάθος είναι να βγάζει κανείς συμπεράσματα για τον κοινωνικό ρόλο ενός στρώματος από τα εξωτερικά του χαραχτηριστικά και όχι από την συγκεκριμένη και ιστορικά προσδιορισμένη σχέση του με τις παραγωγικές σχέσεις. Να βγάζει συμπεράσματα για την ταξική φύση ενός κράτους από τα φαινόμενα στο πολιτικό εποικοδόμημα αγνοώντας την οικονομική βάση. Η πηγή αυτού του λάθους βρίσκεται στη μέθοδο της αγοραίας τυπικής σκέψης, που παραλύει μπροστά στην αντίφαση ανάμεσα σε παραγωγικές σχέσεις ενός σοσιαλιστικού χαρακτήρα και σε ένα εκφυλισμένο πολιτικό εποικοδόμημα που κυριαρχείται από μια αντεπαναστατική κάστα. Η τυπική σκέψη, ή αρνείται τη βάση, ή την ταυτίζει με το εποικοδόμημα.

"Η χυδαία σκέψη λειτουργεί με ιδέες όπως καπιταλισμός, ηθική, ελευθερία, εργατικό κράτος, κλπ., σαν σταθερές αφαιρέσεις, και παίρνοντας σαν δεδομένο ότι ο καπιταλισμός είναι ίσος με τον καπιταλισμό, η ηθική ίση με την ηθική, κλπ. Η διαλεχτική σκέψη αναλύει όλα τα πράγματα και τα φαινόμενα στην συνεχή αλλαγή τους, ενώ προσδιορίζει, μέσα στους υλικούς όρους που πραγματοποιούνται αυτές οι αλλαγές, το κρίσιμο εκείνο σημείο, που πέρα από αυτό το "Α" παύει να είναι "Α", ένα εργατικό κράτος παύει να είναι εργατικό κράτος. Το θεμελιώδες ελάττωμα της χυδαίας σκέψης έγκειται στο γεγονός ότι επιθυμεί να ικανοποιείται με στατικές εικόνες μιας πραγματικότητας που βρίσκεται σε αιώνια κίνηση. Η διαλεχτική σκέψη προσδίδει στις ιδέες, διαμέσου μιας στενότερης προσέγγισης διορθώσεων, συγκεκριμενοποιήσεων, πλούτο περιεχομένου και ευλιγισία, θα έλεγα ακόμα τις κάνει χυμώδεις κι έτσι τις φέρνει πιο κοντά, ως έναν ορισμένο βαθμό, στα ζωντανά φαινόμενα. Όχι ένας καπιταλισμός γενικά, αλλά ένας δοσμένος καπιταλισμός σ΄ ένα δοσμένο στάδιο ανάπτυξης. Όχι ένα εργατικό κράτος γενικά, αλλά ένα δοσμένο εργατικό κράτος σε μια καθυστερημένη χώρα με ιμπεριαλιστική περικύκλωση, κλπ. Η διαλεχτική σκέψη σχετίζεται με την χυδαία σκέψη, με τον ίδιο τρόπο που μια κινηματογραφική ταινία σχετίζεται με μια φωτογραφία. Η κινηματογραφική ταινία δεν καταργεί τη φωτογραφία, αλλά συνδυάζει μια σειρά φωτογραφιών σύμφωνα με τους νόμους της κίνησης. Η διαλεχτική δεν αρνιέται το συλλογισμό, αλλά μας μαθαίνει να συνδυάζουμε τους συλλογισμούς με τέτιο τρόπο ώστε να φέρνουμε την κατανόησή μας πιο κοντά στην αιώνια μεταβαλλόμενη πραγματικότητα. Ο Χέγκελ στη "Λογική" του, εγκαθίδρυσε μια σειρά από νόμους: μεταβολή της ποσότητας σε ποιότητα, ανάπτυξη μέσα από αντιφάσεις, σύγκρουση περιεχομένου και μορφής, διακοπή της συνεχότητας, αλλαγή της δυνατότητας σε αναγκαιότητα, κλπ., που είναι τόσο σπουδαίοι για τη θεωρητική σκέψη όσο είναι ο απλός συλλογισμός για πιο στοιχειώδη καθήκοντα", (Λέων Τρότσκι: "Στην Υπεράσπιση του Μαρξισμού", σελ. 96,97, Εκδόσεις "Αλλαγή").

Αυτός που απορρίπτει τον καθοριστικό ρόλο της οικονομικής βάσης, είναι τουλάχιστον συνεπής όταν κατηγορεί τον θεμελιωτή του επιστημονικού σοσιαλισμού για "μεταφυσική". Δέσμιος της δικής του μεταφυσικής, ακολουθεί τον δρόμο μακριά από την επιστήμη προς την φαντασίωση - κάτι που εκτρέφει τον φασισμό και την αντεπανάσταση. Δεν είναι τυχαίο που ο φίλος Νίκος αρχίζει και τελειώνει το γράμμα του με την απόρριψη της νομοτέλειας στην κοινωνία. Το κύριο επιχείρημά του - είναι το παμπάλαιο τροπάρι του κάθε ρεφορμιστή, από την εποχή του Μπέρνστάιν μέχρι σήμερα: ο Μαρξ δεν επαληθεύτηκε! Οι προβλέψεις του διαψεύστηκαν! Πού βρίσκεται η μεταφυσική, φίλε Νίκο; Στον Μαρξ και τον Ενγκελς, που ανάπτυξαν μια θεωρία σαν οδηγό στην επαναστατική δράση του προλεταριάτου, ή σε εκείνους που απαιτούν έναν κατάλογο προφητειών; Στη γνώση ότι ο άνθρωπος φτιάχνει την Ιστορία σε συνθήκες που δεν διαλέγει ο ίδιος, ή σε εκείνους που απαιτούν από την Ιστορία να πληρώνει σε προκαθορισμένα χρονικά διαστήματα τα γραμμάτιά της; Πολύ εύστοχα ο Τρότσκι κατάταξε τους δεύτερους στην "Ένωση των Εγκαταλειμμένων Ελπίδων".

Εδώ θέλουμε να τονίσουμε το εξής: αν απορρίπτει κανείς τον ιστορικό υλισμό, την επιστήμη των κοινωνικών φαινομένων, επειδή δεν πληρεί τους όρους μιας μεταφυσικής αντίληψης της αναγκαιότητας, τότε οδηγείται στην απόρριψη κάθε νομοτέλειας στο σύνολο της Φύσης, γιατί κι αυτή αρνείται να συμπεριφερθεί σύμφωνα με ένα κατάλογο προφητειών. Πρόκειται για μια χυδαία αντίληψη της νομοτέλειας, που χαραχτηριστικά ειρωνεύεται ο Ενγκελς: "Σύμφωνα μ΄ αυτή την αντίληψη μόνο η απλή, η άμεση αναγκαιότητα επικρατεί μέσα στη φύση. Το ότι ένας συγκεκριμένος λοβός μπιζελιού περιέχει πέντε μπιζέλια και όχι τέσσερα ή έξι, ότι η ουρά ενός σκύλου έχει μήκος πέντε ιντσών και δεν είναι ούτε μια γραμμούλα μακρύτερη ή κοντύτερη, ότι τούτο το συγκεκριμένο άνθος τριφυλλιού και όχι ένα άλλο, γονιμοποιήθηκε αυτή τη χρονιά από μια μέλισσα και μάλιστα από μια ορισμένη ακριβώς μέλισσα και σε καθορισμένο χρόνο, το ότι ένας σπόρος ηδυπνοϊδας που τον έφερε ο άνεμος φύτρωσε και ένας άλλος όχι, το ότι την περασμένη νύχτα με τσίμπησε ένας ψύτλος στις τέσσερις η ώρα το πρωί και όχι στις τρεις ή στις πέντε στο δεξιό ώμο και όχι στην αριστερή γάμπα - όλα αυτά είναι γεγονότα που προέκυψαν από μιαν αμετάβλητη αλυσίδα από αιτίες και αποτελέσματα, από μιαν ακλόνητη αναγκαιότητα, τέτοια που η αεριώδης σφαίρα απ΄ την οποία προήλθε το ηλιακό σύστημα, ήταν κιόλας έτσι κατασκευασμένη ώστε αυτά τα γεγονότα να συμβούν έτσι και όχι διαφορετικά. Με μια τέτοιου είδους αναγκαιότητα δε φεύγουμε ποτέ από τη Θεολογική θεώρηση της Φύσης", (Φ. Εγκελς: "Η Διαλεχτική της Φύσης", σελ. 322-323, Εκδόσεις Αναγνωστίδη). Η Υεολογία στις μέρες που αναφέρεται ο Καστοριάδης είχε ονομαστεί "φαντασιακή θέσμιση", και ο κοινωνικός άνθρωπος που αναπαράγει τους υλικούς όρους της ζωής του δρώντας, όπως γράφει ο Μαρξ στο "Κεφάλαιο", σαν μια από τις δυνάμεις της ίδιας της Φύσης, μετατρέπεται σε "πολυδιάστατο αεικίνητο ον" που θεσμίζει φαντασιακά τόσο την κοινωνία όσο και την Φύση.

Η επιστημονική θεμελίωση του σοσιαλισμού από τον Μαρξ και τον Ενγκελς συνίσταται ακριβώς στην αντιμετώπιση των κοινωνικών φαινομένων σαν προτσές φυσικής ιστορίας. Ο όρος γι΄ αυτό ήταν η ρήξη με κάθε μεταφυσική και η ανάπτυξη της επιστημονικής κοσμοθεωρίας του διαλεχτικού υλισμού. Χωρίς αυτή τη ρήξη, θα ήταν αδύνατο το ξεπέρασμα των περιορισμών της κλασικής πολιτικής οικονομίας και η ανακάλυψη των βασικών νόμων του καπιταλισμού. Ο Καστοριάδης (και ο αναγνώστης μας) θέλουν μια επιστροφή στην προμαρξιστική περίοδο - πίσω στην ουτοπία. Αυτό γίνεται φανερό όταν επιχειρούν μια επιστημονικοφανή ανασκευή του Μαρξ. Αναφέρει ο επιστολογράφος μας το "νόμο της υπεραξίας". Για να είμαστε ακριβείς, ο βασικός νόμος του καπιταλισμού είναι ο νόμος της αξίας που βασίζεται στην εργασία. Ο νόμος της πτωτικής τάσης του ποσοστού του κέρδους ενσωματώνει τον θεμελιακό νόμο. Δεν πρόκειται εδώ να επιμείνουμε σ΄ αυτό. Παραπέμπουμε στον τρίτο τόμο του "Κεφαλαίου", όπου ο Μαρξ αναλύει διεξοδικά όλες τις περιπτώσεις, μαζί και εκείνη όπου αυξάνονται οι μισθοί των εργατών. Δεν ξέρουμε ποιο φαντασιακό στοιχείο είναι υπεύθυνο για μια ιστορία που αγνοεί τις κυκλικές κρίσεις του περασμένου αιώνα, την παρατεταμένη κρίση στη μετάβαση στο στάδιο του ιμπεριαλισμού, τη μόνιμη, αξεπέραστη κρίση του αιώνα μας, που οδήγησε σε δύο παγκόσμιους πολέμους, μέχρι τώρα, και στην απαρχή της σοσιαλιστικής επανάστασης. Και οι κρίσεις αυτές είναι πράγματι εκδηλώσεις της αμείλιχτης λειτουργίας των νόμων που ανακάλυψε ο Μαρξ. Όπως ακόμη είναι γεγονός ότι η μεταπολεμική πληθωριστική άνθηση στις καπιταλιστικές μητροπόλεις ήταν μια αντιφατική εκδήλωση της λειτουργίας των ίδιων νόμων, που πήρε αυτή τη μορφή λόγω της ιστορικής υποχώρησης του ιμπεριαλισμού μπροστά σε μια πανίσχυρη εργατική τάξη, από τη μια, και της προδοσίας του σταλινισμού, από την άλλη.

Ποιος είναι ο ταξικός χαρακτήρας της απόρριψης των αντικειμενικών νόμων του καπιταλισμού, σήμερα, που η λειτουργία τους δεν μπορεί να ελεγχθεί από κανέναν υποκειμενικό φραγμό και που πυροδοτούν τη μεγαλύτερη επαναστατική έκρηξη που γνώρισε η ανθρωπότητα; Το κάλεσμα για μια επιστροφή πριν από τον Μαρξ είναι άλλη μια έκφραση της χρεοκοπίας του μικροαστικού ριζοσπαστισμού. Δεν είναι τυχαίο που πρόσφατα έγινε και από τον ίδιο τον Παπανδρέου. Όπως και δεν είναι τυχαίο που η απόρριψη των βασικών νόμων του καπιταλισμού και έτσι η αδυναμία να κατανοηθεί η ιστορική κρίση του στο πιο θεμελιακό επίπεδο, οδηγεί στο αναμάσημα της αγοραίας προπαγάνδας ότι για την κρίση ευθύνονται δήθεν οι απαιτήσεις της εργατικής τάξης.

Η κατηγορία ενάντια στους Μπολσεβίκους ότι "έπνιξαν" την Οχτωβριανή Επανάσταση (αλήθεια ποιος ηγήθηκε σε αυτή και ποιός την οργάνωσε;) είναι απροκάλυπτη αντίθεση στη σοσιαλιστική επανάσταση για την οποία παλεύουμε σε παγκόσμια κλίμακα. Η υπεροπτική απαίτηση να καθορίσουμε μια χρονική περίοδο (!) που η Σοβιετική Ένωση υπήρξε εργατικό κράτος, είναι άρνηση του σοσιαλιστικού χαρακτήρα εκείνης της επανάστασης και αυτής που θα γίνει έτσι κι αλλιώς. Γιατί, φίλε Νίκο, το εργατικό κράτος εγκαθιδρύθηκε από τη στιγμή που στα συντρίμμια της αστικής δημοκρατίας ορθώθηκε η δημοκρατία των σοβιέτ, το κράτος νέου τύπου με αιχμή τον τον Κόκκινο Στρατό. Και το νέο κράτος εγκαθίδρυσε τις σχέσεις εθνικοποιημένης ιδιοχτησίας, τον σχεδιασμό της οικονομίας, το μονοπώλιο του εξωτερικού εμπορίου. Αυτές είναι οι καταχτήσεις που υπερασπιζόμαστε τόσα χρόνια στην ΕΣΣΔ και όχι οι αντεπαναστατικές πράξεις της γραφειοκρατίας. Καταχτήσεις που εγκαθιδρύθηκαν μέσα από νικηφόρα επανάσταση και που μόνο με νικηφόρα εντεπανάσταση μπόρεσαν να ανατραπούν. Και που ήταν αξεδιάλυτα ενσωματωμένες στην ανίκητη δύναμη του παγκόσμιου προλεταριάτου, αυτόν τον στρατηγικής σημασίας παράγοντα. Τι αποδείχνει η υποτιθέμενη υπεροπλία την εποχή που αναφέρεται ο φίλος φοιτητής; Εμείς υποστηρίζαμε το δικαίωμα της ΕΣΣΔ να εξοπλίζεται απέναντι στην ιμπεριαλιστική απειλή, καταγγέλλοντας ταυτόχρονα τη γραφειοκρατία ότι ακολουθεί το δρόμο της ταξικής προδοσίας και παλεύοντας για την ανατροπή της με την πολιτική επανάσταση.

Και κάτι ακόμη: πίσω από την επαναστατική προσποίηση, φανερώνεται ο αστός δημοκράτης. Αφήνουμε κατά μέρος το χιλιοτριμμένο άλλοθι των αναρχικών για τη δική τους προδοσία της Ισπανικής Επανάστασης, δηλαδή τα περί Κροστάνδης. Επισημαίνουμε μόνο την προβολή του άθλιου επιχειρήματος του Κάουτσκι ενάντια στην Οχτωβριανή Επανάσταση, ότι δήθεν οι μπολσεβίκοι βάδισαν ενάντια στην πορεία της ιστορικής εξέλιξης, κάτι που αποδείχτηκε γι΄ αυτούς με το γεγονός ότι δεν είχαν την πλειοψηφία στην Συνταχτική Συνέλευση που εκλέχτηκε μετά την επανάσταση. Ο Τρότσκι, στο άλλο επίκαιρο βιβλίο του, "Τρομοκρατία και Κομμουνισμός", εξηγεί πώς η Συνταχτική Συνέλευση ήταν η καθυστερημένη ηχώ μιας κατάστασης που είχε ήδη ανατραπεί, και πώς η επανάσταση την πέταξε στα σκουπίδια.

"Δεν μπορεί επομένως κανείς να κατηγορεί το Κόμμα μας πως θέλησε να προχωρήσει ενάντια στο ρεύμα της ιστορίας, αλλά πως πήδηξε μερικά σκαλιά της πολιτικής εξέλιξης. Υποσκέλισε τους σοσιαλεπαναστάτες και τους μενσεβίκους για να μην επιτρέψει στο γερμανικό ιμπεριαλισμό να υποσκελίσει το ρώσικο προλεταριάτο και να κλείσει ειρήνη με την Αντάντ σε βάρος της επανάστασης, πριν η τελευταία προλάβει να απλώσει τα φτερά της πάνω από όλο τον κόσμο", (Λέων Τρότσκι: "Τρομοκρατία και Κομμουνισμός", σελ. 87, εκδόσεις "Αλλαγή").

Η σκοπιά του είναι η σκοπιά μας. Και εμείς θα περάσουμε πάνω από τα κεφάλια των υπηρετών του κεφαλαίου, είτε είναι η "εκσυγχρονιστική" κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, είτε οι σταλινικοί γραφειοκράτες, για να μην επιτρέψουμε στον ιμπεριαλισμό να περάσει πάνω από το κεφάλι του προλεταριάτου, αποδείχνοντας ότι, ναι, για να είναι κανείς - και όχι απλά να λέγεται - επαναστάτης, πρέπει να είναι Μαρξιστής.

30/10/2002

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου